We hebben al een tijdje een nieuwe regering en die gaat natuurlijk haar eigen, nieuwe regeringsbeleid uitvoeren. Uit de regeringsverklaring en het regeerakkoord was al wel duidelijk welke kant het (ongeveer) op zou gaan, maar dat zijn vooral nog woorden verpakt in (vaak wollig) ambtelijk taalgebruik. Hoe de praktijk er uit gaat zien weten we pas als de plannen worden uitgewerkt en langzaamaan komen die plannen nu los.
Wat zien we nu aan uitgewerkte plannen?

Voor ondernemers zijn er nu twee plannen zichtbaar geworden.
De eerste is het verplicht stellen van een Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV), ergens vanaf 2027. Verplicht voor iedere ondernemer naar het nu lijkt en met zeer beperkte keuzemogelijkheden (soort one-size-fits-all dus). Dat gaat dus weer lijken op de zo succesvolle WAZ van zo ’n twee decennia geleden (die wegens overweldigend succes na een paar jaar al weer werd afgeschaft). Dit plan is onderdeel van een grotere verbouwing van de arbeidsmarkt waar de regering het aantal (schijn-)zelfstandigen wil verminderen en flexwerk meer in het algemeen wil beperken. Dat betekent ook het einde van de 0-urencontracten.
Een onderzoek naar het ‘eerlijker’ verdelen van vermogen en inkomen is ook al klaar: huizenbezitters kunnen in dat advies hun borst natmaken.

Sinds de uitspraak van de Hoge Raad van december 2021 (inmiddels bekend berucht als ‘het Kerstarrest’) is het stevig donderen, inclusief inslaande bliksem. En achter de horizon zit nog veel meer (mogelijk zeer zwaar) onweer. Beginnen we bij het begin: het Ministerie van Financiën heeft de regels voor het rechtsherstel voor de bezwaarmakers en de belastingplichtigen voor wie de aanslagen nog niet definitief vaststaan gepubliceerd.
Interessant in het gelinkte artikel is wat er staat onder het kopje ‘Ambtshalve vermindering’. Dat gaat dus over mensen die geen bezwaar hebben gemaakt, maar voor wie de aanslagen minder dan 5 jaar oud zijn; zij kunnen nog verzoeken om zogenaamde ‘ambtshalve vermindering’. De StasFin schrijft dat de Belastingdienst zo ’n verzoek zal weigeren, maar tegen zo ’n weigering staat wel weer bezwaar en beroep open (u bent er nog?).
Tegelijk: voor degenen die geen bezwaar hebben gemaakt en voor wie de aanslagen al vaststaan komt de StasFin voor de zomer met een brief waarin de aanpak voor hen staat. Nog heel even wachten dus. Al was het maar omdat de Belastingdienst handen tekort komt om dit alles te regelen: er moeten eerst sollicitatieprocedures voor nieuw personeel gestart worden. Owjee…

Vanaf 2025: andere regels
Deze regering is al van plan om vanaf 2025 de regels voor de belastingheffing op vermogen (Box 3 dus) ingrijpend te veranderen. Het plan is om over te gaan naar het heffen van belasting op het feitelijke rendement, dus de rente op sparen, dividend op aandelen, zuivere huuropbrengsten op verhuurde panden. De oudjes onder ons kennen dit nog: zo was het voor het invoeren van het huidige Box3-systeem in 2001. Die oudjes kennen misschien ook nog de redenen om dit systeem te vervangen: te ingewikkeld en te ‘slimmigheidjes-gevoelig’ (wie herinnert zich de ‘winstverdriedubbelaars van Dexia niet?). Om die (slimmigheid dus) reden moet de belastingheffing ook gaan over de vermogenswinsten (zoals waardestijgingen aandelen, waardestijgingen panden). En daar gaat het dus nu fout: de VVD is met dat laatste niet blij, bepaald niet blij. Ernstig niet blij. Nah ja, kan er ook nog wel bij: opstandige boeren, ontevreden Box3-bezitters, boze Groningers, tot armoe gedreven energiegebruikers en zo verder.

De regering heeft haar trouwe dienaar de Belastingdienst opdracht gegeven om weer actief te gaan zoeken naar zelfstandigen die geen echte zelfstandigen zijn. Dat wordt dan tegelijk ook een ‘search & destroy‘ actie: wie als zelfstandige maar één opdrachtgever heeft is ‘af’. De zoektocht begint in de ‘kwetsbare sectoren’ (oftewel het ‘laaghangend fruit’) zoals flitsbezorgdiensten.
De zoektocht naar deze ‘schijnzelfstandigen’ was overigens al heel lang bezig, maar werd nogal abrupt onderbroken door het Coronatijdperk en de wrakke wetgeving hierover van de laatste (pak ‘m beet) 10 jaren. Door die wrakke regels ontstond er veel onduidelijkheid en daar werd door veel bedrijven goed gebruik van gemaakt.
De rechter is ook al actief geworden: de Hoge Raad zal waarschijnlijk de Deliveroo-bezorgers als zelfstandigen afvoeren en ze tot werknemer degraderen promoveren. Op de hitlijst staan nu natuurlijk ook postbezorgers, pakjesrondbrengers en andere schijnzelfstandigen. En weet je in welke sector je ook nogal wat bedrijven met maar één klant aantreft! Nee? Onder de boeren; velen daarvan hebben een jaarlijks leveringscontract met maar één klant (dat is dan wel een hele grote klant en er zijn ook heel wat andere bedrijfsfactoren van belang bij de beoordeling van zelfstandigheid, zoals de hoogte van de investeringen en het risico).
Ben je zelf zo ’n schijnzelfstandige dan kun je je dus misschien verheugen in bijzondere aandacht. Huur je als ondernemer dit soort schijnzelfstandigen in, dan kan dat dus wel eens een dure grap gaan worden. Dus kijk eens goed in je leveranciersbestand: zitten daar mogelijke risicogevallen en denk na over wat het beste te doen!

MinFin Kaag (en de rest van de regering natuurlijk ook) is van plan wat te gaan doen aan de ‘ongelijke verdeling van inkomen en vermogen’. Dat is geen nieuws, dat wisten we al uit de regeringsverklaring. Nieuws is dat de MinFin nu concreter is geworden in wat er dan gaat veranderen. Ze schreef er een brief over aan de Tweede Kamer en die geeft een paar inkijkjes in wat er straks aan plannen gepresenteerd gaan worden.
Het grappige is dan (vind ik) weer wel dat als je – zoals in de link gebeurt – de plannen kort samenvat er vooral belastingverhogingen uitrollen. Wat er dan met dat extra geld gebeurt….. Of ben ik dan te cynisch?
Wat er nu (nou ja, in 2016 dus) met dat geld gebeurt wordt in de brief eerst uitgelegd en dat is interessant (klik op {Nieuwsbron} onderaan het artikel in de link). Figuur 1 in die brief laat zien wat het effect is van wat de overheid nu al doet aan inkomensoverheveling van hoge inkomens naar lage inkomens. Figuur 2 laat zien wie dat overhevelingsgeld dan krijgt en uit welk potje dat komt. Dat wordt het dus, en dan meer van dat.
Liedje!

Zoals het plaatje hiernaast zegt: Change ahead!
De nieuwe regering gaat stevig verbouwen in de fiscale regels en begint daarmee al in 2023. Hier het lijstje met de geplande verbouwingen en dat zijn er dus nogal wat. Voor ondernemers verandert er veel, voor alle anderen ook.

De belangrijkste veranderingen voor ondernemers zijn onder andere de afschaffing van de FOR, afschaffing vrijstelling BPM voor bestelbusjes en de (verdere) afbouw van de Zelfstandigenaftrek. Middeling wordt ook afgeschaft, net als de Inkomensafhankelijke Combinatiekorting en de ondernemers die via Box 2 ondernemen (via een B.V. dus) krijgen te maken met zwaardere lasten. Roken wordt duurder en vliegen ook.
Dat gaan dus dure jaren worden in de naaste toekomst, daar heeft de regering de inflatie, Poetin en de ECB niet voor nodig… En het is al zo ’n prijzige tijd… en dan krijg je dus dit. Als dat allemaal maar goed gaat…
Als troost: een liedje!
Zijn er in dat plannenlijstje dan ook nog dingen die goedkoper worden? Ik heb het toch een paar keer doorgenomen en ik zie ze niet. Tips welkom dus. Ergens anders las ik wel een plan voor verbetering: een (extra) belastingkorting voor mensen met lagere inkomens.

Op 01 juli 2022 zouden er nieuwe EU-regels voor de import en export van goederen binnen de EU (kortweg ICL) worden ingevoerd. Het nieuws? Dat gaat nog even niet door, het wordt (waarschijnlijk) per 01 januari 2026. Het waarom van dat uitstel is mij niet helemaal duidelijk, ik lees dat men in Brussel nog niet klaar is met ‘de onderhandelingen’.
Het plan was (en is nog steeds, voor zover ik weet dan) om de huidige manier van werken te vervangen door een ‘simpele’ rapportage(-regel). Wat is die huidige manier dan? Ondernemers die goederen importeren uit andere EU-landen of daarnaar exporteren moeten dat via hun aangifte Btw melden en werken via de Btw-verleggingsregeling. Het aangeven, heffen en betalen van de Btw gebeurt dan in het land van de ontvanger van de goederen en daar zit een best complex systeem van aangeven onder (‘VIES’), een zo complex systeem zelfs dat het relatief makkelijk is te frauderen (de zogenaamde ‘intracommunautaire ploffraude’). Ik ga hier niet uitleggen hoe dat werkt natuurlijk, maar iedere ondernemer die met dit soort im-/export te maken heeft kan zich er vast iets bij voorstellen.
Hoe dan ook: laterrrrr….

We zijn sinds de uitspraak van de Hoge Raad inmiddels ruim 5 maanden verder en het wordt er allemaal niet makkelijker op, laat staan duidelijker. Wel duidelijk is het voor de 60.000 bezwaarmakers, die worden uiterlijk augustus gecompenseerd. Een snelle(r) rechtsherstel komt er ook voor diegenen waarvan de definitieve aanslagen (2019, 2020) nog niet zijn vastgesteld en de aanslagen 2021 die nog moeten gaan komen. De ongeveer 2 miljoen andere belastingplichtigen met spaargeld in 2017-2019/2020 in hun Box 3-vermogen moeten wachten.

Uiterlijk op Prinsjesdag komt er duidelijkheid voor de niet-bezwaarmakers, aldus StasFin van Rij. De StasFin deelde ook nog mee dat de ‘kans niet zo groot is‘ dat alle spaarders volledig gecompenseerd worden, de regering legt (op gezag van de 2e Kamer) de prioriteit bij ‘kleine spaarders’. Dat gaat dus weer een interessante definitie- en rekenkwestie worden….
Inmiddels wapenen diverse belangengroepen en -behartigers zich tot de tanden om -wat de StasFin ook besluit- de rechters te bestormen met claims als het rechtsherstel niet naar volledige tevredenheid van de belastingbetalers is.
Onrustig is het trouwens nu al. Ondernemers zijn boos omdat zij (een groot deel van) de rekening voor de compensatie moeten gaan betalen, althans: dat is nu het plan van de regering. ‘Vermogenden’ zijn ook boos want ook zij zijn degenen die moeten gaan betalen.
En het bleef nog lang onrustig dus…..

Het begint – vind ik – langzaamaan toch wel een echte soap te worden rond het herstellen van de ongerechtigheden bij het heffen van belasting op vermogen (in Box 3). Vlak voor Kerstmis verklaarde de Hoge Raad de gebruikte heffingsmethode tot onwettig, want in strijd met de rechten van de mens. Paniek dus. Afgelopen week sprak diezelfde Hoge Raad uit dat de overheid niet verplicht kan worden alle onterecht behandelde belastingplichtigen te compenseren, alleen degenen die bezwaar hadden gemaakt hebben recht op volledig rechtsherstel. Alle anderen zijn dus nu overgeleverd aan de goodwill van de regering.

Mooie boel. Ik ben geen jurist, dus er zullen vast goede juridische redenen zijn om zo te handelen. Maar het lijkt toch wel wat op een insluiper die er met buit vandoor gaat en als je dan geen aangifte hebt gedaan heb je geen recht om je spullen terug te krijgen als ze gevonden worden. Of zie ik dan iets verkeerd? Op (bijvoorbeeld) de site van het Algemeen Dagblad waren de meeste reacties niet misselijk; het schuim stond velen om de lippen, woedend waren ze daar nogal eens.
Eens even rekenen. Er zijn ongeveer 60.000 bezwaarmakers die dus volledig gecompenseerd gaan worden en dat gaat de overheid, schatten ze, bijna 3 miljard kosten. Dus gemiddeld ongeveer € 50.000 (fictieve) opbrengst p/p. Dan zijn er ongeveer 2 miljoen belastingplichtigen met (ook) spaargeld, waarvan ongeveer 1,3 miljoen met alleen maar spaargeld. Het niet hoeven compenseren van al deze mensen zou ongeveer 6,7 miljard schelen en dat is dus gemiddeld ongeveer € 3.350 (fictieve) opbrengst p/p. Het zijn dus de ‘grote bezitters’ die veelal bezwaar maakten, de kleine spaarders lieten het er maar bij. Of vertrouwden de (hun?) overheid. Zij zullen tot ergens eind dit jaar moeten wachten of de overheid nog iets voor ze doet en zo ja, wat.
Maar er wordt aan dit ‘onrecht’ gewerkt natuurlijk; niets beter voor de creativiteit dan ergernis. Op fora zie ik al diverse trukendozen langskomen om toch nog voor de jaren 2017-2019/2020 (afhankelijk van de datum van de definitieve aanslag) de Belastingdienst tot het opleggen van een nieuwe definitieve aanslag te dwingen.
Wordt ongetwijfeld vervolgd dus (en het bleef ook nog lang onrustig in het fiscale land).
En voor wie zelf eens wat verder wil rekenen: in 2019 hadden alle belastingplichtigen voor ongeveer 470 miljard aan bezittingen in Box 3. Bij ongeveer 2 miljoen belastingplichtigen is dat dus gemiddeld ongeveer € 235.000 p/p.

Zou dat zo zijn? Dat we nu alleen nog de naweeën hebben? Laten we het hopen, die naweeën zijn al erg genoeg. Maarja, not done yet? Om maar eens mee te beginnen: er stoppen nu 27% meer ondernemers dan een jaar geleden. Dat hoeft op zich natuurlijk niet erg te zijn, hoe jammer misschien ook voor die ondernemers; het geeft ook weer meer ruimte voor de blijvende ondernemers en nieuwe ondernemers. Maar toch…
Intussen zit de overheid wel in zijn (haar?) maag met die naweeën. Te beginnen met ‘Den Haag’, waar ze er rekening mee houden dat er ongeveer 6 miljard aan nog te betalen belastingen (het Corona betalingsuitstel) niet meer binnen gaat komen. Mede ook daarom heeft de Belastingdienst de regels voor het aflossen van belastingschulden versoepelt.
En dan hebben we natuurlijk ook nog de (door de Gemeente verstrekte) TOZO-uitkeringen: veel gemeenten doen blijkbaar nauwelijks moeite om teveel betaalde uitkeringen terug te vorderen en dat terwijl volgens onderzoek 1 op de 5 uitkeringen onterecht was.
Ook bij de TvL-uitkeringen blijkt er nogal wat fout te zijn gegaan, zo blijkt onder andere hier uit.
Liedje dan maar?

Tot en met 2021 was er een fiscale aftrekpost voor mensen die een beroepsmatige studie (of opleiding, training) volgden. De kosten van die studie konden dan (grotendeels) van het fiscale inkomen afgetrokken worden zodat Vadertje Staat een stuk(je) van de studiekosten teruggaf via je aanslag Inkomstenbelasting. Een mooi (vind ik) teken dat onze samenleving het waardeert als iemand tijd en energie wil investeren in vakmatig bijblijven, beter worden of zelfs omscholen.
Maar er was iets niet goed aan die regeling (dat ga ik hier echt niet uitleggen, Google it), dus dat moest beter anders. Dus vanaf 2022 gaat dat niet meer via de Belastingdienst en de aangifte, maar via het UWV en klassiek in de wachtrij gaan staan. Dus ook niet meer als fiscale aftrekpost, maar als handje contantje van maximaal € 1.000 per jaar per persoon. In totaal kwam er voor dit plan 200 miljoen beschikbaar en dat kon in 6 tijdvakken (in 2022 nog resp. € 160 miljoen en 5 tijdvakken) aangevraagd worden, steeds om de twee maanden.
In de nieuwe regeling vielen ook ineens veel meer soorten opleidingen en het duurde natuurlijk ook even voor dat alle opleiders in dit land hun opleidingen, cursussen en trainingen hadden omgebouwd tot hapklare brokken van (maximaal) € 1.000. Ronde (of tijdvak, ook goed) 2 van 2022 is inmiddels afgerond en -net als ronde 1- was een paar minuten na het openen van de inschrijving al het geld al weer vergeven. Ik dacht: ik ga (om het eens uit te proberen) zelf ook eens meedingen: kansloos. Geweldig nieuw initiatief weer: de rijen voor de loketten zijn geheel terug. Cursusje? En voor zover je dat nog niet zelf bedacht had: deze regeling geldt dus ook voor ondernemers!! Dus aarzel niet, tast toe (and be patient).