Het is (ook tot mijn persoonlijke ongenoegen) de laatste decennia steeds verder opgerukt: de overheid die door middel van belastingheffing ons gedrag probeert te beïnvloeden. Gebruiken we teveel gas? Belastingheffing omhoog. Moeten we aan de zonnepanelen? Belastingheffing omlaag. Het aantal voorbeelden van dit soort (mag ik dat zeggen?) bemoeizucht is inmiddels enorm. Het bijzondere is dan ook weer dat die pogingen tot beïnvloeding elkaar ook nogal eens tegenwerken.
Afgelopen week schreef ook TaxLive er een kritisch artikel over. En afgelopen week kwamen er ook een paar grappige feiten bovendrijven over de ‘Suikertaks’. Want we gebruiken (vindt de overheid) teveel suiker, dus dan maken we de suiker duurder door er meer belasting over te heffen. Toch? Met als gevolg dat Coca Cola Zero Sugar duurder werd! Nota bene Coca Cola Zero Sugar! Want dat viel nou eenmaal onder de in die wet opgeschreven definitie. Maar de industrie en handel is niet ook niet voor een gat te vangen natuurlijk. Het vanouds bekende ‘Appelsientje’ bevat sinds kort een minuscuul beetje melk, want dan is die suikertaks niet van toepassing.
Simpel toch?
Henk
Banken gaan beter kijken naar klanten met risico
Banken (maar ook verzekeraars, accountants, belastingadviseurs e.d.) vallen onder de WWFT (Wet ter voorkoming van Witwassen en de Financiering van Terrorisme). Al die ‘poortwachters’ (zoals wij in die wet heten) moeten bij iedere klant onderzoek doen naar de risico ’s die er mogelijk bij die klant (kunnen) zijn. De laatste tijd is er daar nogal wat tumult over (kijk onder andere het Tv-programma ‘Radar’ van een paar weken geleden maar eens terug) omdat er in die onderzoeken teveel naar ‘ongebruikelijk’ gedrag wordt gekeken en dat begrip is zo ruim dat het vangnet dan wel heel erg kleine gaten heeft waarin veel te veel vis wordt gevangen.
Het werken met (dus ontvangen van) contant geld wordt als een risico-factor beschouwd, want dat geld zou wel eens zwart geld kunnen zijn. Bij winkels, horeca en dergelijke is contant geld natuurlijk redelijk normaal. Gemiddeld (aldus het CBS) wordt zo ’n 15%/20% van alle betalingen met (deels) contant geld gedaan in Nederland. Dus met een bedrijf met ruim meer dan 20% contante ontvangsten zou er wel eens iets mis kunnen zijn en dan is onderzoek geboden, zelfs wettelijk verplicht. Dat onderzoek begint ermee dat aan de betreffende ondernemer wordt gevraagd uit te leggen waarom er daar (ruim) meer dan gemiddeld met contant geld betaald wordt. Bij onvoldoende verklaring: relatie beëindigen en melden bij het FIU. Banken hebben in het verleden stevige boetes gekregen omdat de overheid vond dat ze te weinig monitoring en onderzoek deden en dus zitten banken er bovenop, er werken daar tegenwoordig zo ’n 20.000 medewerkers die alleen daarmee bezig zijn!
Bovenop, te bovenop! Oftewel: het is allemaal weer eens veel te ver doorgeschoten en er is dus ‘ruimte voor verbeteringen‘.
Onderzoek(je): 1 op de 11 zzp ‘ers fraudeerde wel eens met aangifte
Jaja, 1 op de 11 (dus 9%). Althans, volgens een enquête (n = ongeveer 400) van boekhouder.nl. Nou ja, 1 op de 11; volgens dat onderzoek weet ook 12% dat niet zeker (bijzonder, dat niet zeker weten).
Even rekenen (ik kan het ook niet helpen): volgens het CBS waren er in 2022 zo ’n 1.210.000 zzp ‘ers, dus dan hebben we het over zo ’n 109.000 ondernemers die (wel eens) fraudeerden en zo ’n 145.000 die dat niet zeker weten.
Even verder rekenen. Volgens datzelfde CBS was het gemiddelde inkomen van ondernemers in 2022 ongeveer € 47.000 (2023), modaal was dat ongeveer € 37.000. Stel: die fraude betreft ongeveer 10% van de winst, dan is er dus bij de modale zzp ‘ers zo ’n 4 miljard buiten de boeken gehouden en met dat modale inkomen betekent dat ongeveer 1,5 miljard gemiste Inkomstenbelasting. En Bijdrage ZvW natuurlijk ook (ongeveer 82 miljoen) en waarschijnlijk dan ook Btw (ongeveer 850 miljoen). Zozo!
Tel ik die ‘niet-zeker-weters’ voor de helft mee dan is dat dus bijna maal 2.
En is die 10% te laag en neem ik 20% dan wordt het maal 4.
We hebben het hier wel eens over bananenrepublieken in bijvoorbeeld Zuid Europa, maar…..
Gelukkig zoekt de Belastingdienst naarstig naar manieren om dit onrecht met wortel en tak uit te roeien, zoals automatische selectie. Big Brother is watching you.
De verplichte AOV voor ondernemers is op komst
Al jaren wil ‘Den Haag’ ondernemers een wettelijk verplichte verzekering tegen Arbeidsongeschiktheid (AOV) opleggen. Zo ’n wet hadden we ooit (de WAZ), maar die is wegens totale onwerkbaarheid in 2004 maar weer afgeschaft, maar ze blijven het toch proberen. Voor zo ’n regeling zijn ook wel wat goede redenen op zich (onverzekerde ondernemers krijgen nu immers niks en vallen eventueel terug in de bijstand – door ons allen betaald), maar de andere kant is wel dat zo ’n regeling al snel verzand in logge ambtelijke bureaucratie.
Desalniettemin: tenzij de nieuwe regering de koers drastisch verlegd (wat natuurlijk altijd kan) gaat zo ’n van overheidswege opgelegde en dus verplichte verzekering er komen. Ik zag dat er een webinar over de plannen is en ik zou die bekijken als ik jullie was, een slimme meid is immers op haar toekomst voorbereid.
Het gaat ook om behoorlijke bedragen qua premie.
De Belastingdienst heeft vele portalen
Er wordt heel wat digitaal gecommuniceerd tegenwoordig, ook met de Belastingdienst. Om dat allemaal enigszins te kunnen reguleren heeft de Belastingdienst een noemenswaard aantal ‘portalen’ in het leven geroepen om al die digitale communicatie (goed) te laten verlopen. Zie de Belastingdienst in deze als een middeleeuwse stad met verschillende stadspoorten en het is een stad met heel veel stadspoorten. Met een navenant aantal poortwachters natuurlijk, dat ook – stel je voor dat iedereen zo maar overal binnen kan wandelen. Toch?
Inmiddels zijn het zoveel poorten geworden dat bezoekers niet meer goed weten via welke poort ze het beste naar binnen kunnen en daarom heeft de Belastingdienst kort geleden een routekaart gemaakt en gepubliceerd. Amaï. Dat is meer poort dan stadsmuur. Maar in ieder geval weet je nu de weg….. Nu die routekaart nog vinden natuurlijk, Google it ;-).
En dan te bedenken dat er ook nog een paar geheime poorten zijn.
Nieuw in dit land: Box 3 peildatumarbitrage
Mensen zijn (over het algemeen) best slim. Toch? Bijvoorbeeld als het gaat om het betalen van belasting. Sinds de muren van Jericho Box3 zijn ingestort tiert de fiscale creativiteit weer welig. In de toekomstige oplossing wet, maar ook in hoe de Belastingdienst nu voorlopig de te betalen belasting over vermogen uitrekent, speelt het soort vermogen een grote rol. Spaargeld wordt laag belast (op ongeveer 1%) en aandelenbezit hoog net als verhuurde 2e huizen (beide op ongeveer 6%). Het vermogen dat gebruikt wordt voor die berekeningen is het vermogen van 01 januari.
Mensen zijn dus vaak best slim en die gaan (laten) nadenken, en rekenen. Dus als ik mijn aandelen op 25 december verkoop, dat geld op een spaarrekening zet om dat geld vervolgens op 10 januari weer om te zetten in aandelen bespaart me dat dus zo ’n 5% belastinggrondslag?! Dat klopt ja. Wat scheelt dat dan? Stel: het gaat om € 100.000, dan hebben we het dus over € 100.000 maal 5% = € 5.000 maal 36% belastingheffing = ongeveer € 1.800, bij een miljoen is dat dan dus ongeveer € 18.000 belasting. Kijk, daar hebbie wat aan….. Ander trucje: geld lenen (in Box3 aftrekbaar op zo ’n 3%) en op een spaarrekening zetten (belast op 1%).
En zo zijn er nog wel wat meer creatieve gedachten gesproten in vele breinen..
In Den Haag zijn ze hier inmiddels ook achter en ze hebben er iets op bedacht: peildatumarbitrage. Als je dit soort dingen doet met (voornamelijk) de bedoeling om belasting te ontwijken (zoiets heet fraus legis) dan gaat deze slimme fiscale vlieger niet op. Welke waarde de Belastingdienst dan neemt is nog een interessant aandachtspuntje, net als het antwoord op de vraag hoe dat zit met mensen die min of meer regelmatig aandelen aan- en verkopen.
Ik zie weer vele rechtszaken aankomen.
En oh ja, toch bezig met Box 3: dit is er ook nog. Je zult maar een fiscale partner zijn.
Nieuwe subsidie: SLIM
In de (toch al zo volhangende) subsidieboom is weer een nieuwe tak geënt: SLIM. SLIM subsidieert ‘een leerrijke werkomgeving’. De managementtaal in deze subsidieregeling is weer van een hoog gehalte, maar kort samengevat (en voor zover ik het begrijp dan natuurlijk) wil de overheid via SLIM het bedrijfsleven stimuleren om niet te blijven hangen in oude gebruiken, maar op zoek te gaan naar nieuwe manieren van werken.
Mooi toch? Het eerste wat je dan wel moet leren is hoe je die subsidie moet aanvragen en daar heeft de overheid een ‘menukaart‘ (hoe verzin je het) voor ontwikkelt. Ik zou zeggen: tast toe.
De WWFT in actie
De WWFT, laatst nog uitgebreid aan de orde in het tv-programma Radar. Advies: terugkijken!! Als ondernemer kun je zomaar ineens zwaar in de penarie zitten. Een recent voorbeeldje uit de praktijk is dit geval. Oei! Dit is ook wel een leuke, als context.
Het net wordt steeds strakker aangetrokken, er komt een nieuwe Europese Anti Witwas Autoriteit (je rijdt er straks langs op weg naar het zonnige zuiden). Mooi citaat: “Fraudeurs, oligarchen en andere criminelen die niet stoppen aan de grens kunnen zich niet langer verschuilen”, zegt PvdA’er Paul Tang, die namens het Europees Parlement over de AMLA onderhandelde. Verdachte transacties zijn goed voor zo’n 1,5 procent van het bruto binnenlands product van de EU (ruim 130 miljard euro), schat de Europese Commissie”.
Ok, 1,5%. Voor NL zou dat dan om zo’n 15 miljard per jaar gaan. We gaan het weer zien, denk ik dan maar weer. In dat zonnige zuiden slapen ze er niet minder om denk ik.
Handhavingsplan arbeidsrelaties openbaar, we gaan weer los!
De Belastingdienst vraagt je gewaardeerde aandacht voor het volgende: “de ambitie om het handhavingsmoratorium arbeidsrelaties uiterlijk per 1 januari 2025 op te heffen wordt uitgewerkt“. Huh?
Hoe zat dat ook alweer allemaal?
Huur je als ondernemer iemand in voor een (of meerdere) klus(sen) dan kan dat als werknemer in loondienst of als zelfstandig ondernemer (met factuur enzo, je kent dat vast wel – al is het maar van de mijne). Wat is het juridische en fiscale verschil tussen die twee en wanneer is iemand zelfstandig ondernemer en wanneer moet die klus via loondienst (zelf aannemen of uitzendbureau)?
Heel kort samengevat was er t/m 2015 de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) waarmee zelfstandige dienstverleners konden aantonen zo zelfstandig te zijn dat ze als zelfstandig ondernemer konden worden ingehuurd door een opdrachtgever en dus geen werknemers waren.
Vanaf 2016 kwam er een andere regeling: DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) waarin met (door de Belastingdienst vooraf goedgekeurde) modelovereenkomsten moest worden gewerkt om die zelfstandigheid vast te stellen. En als dat vaststellen niet kon was er dus automatisch sprake van loondienst. Die deregulering verliep al snel daarna zo chaotisch dat we met z ’n allen gingen doen waar NL zo goed in is: gedogen (oftewel: iedereen deed maar wat en keek tegelijk de andere kant op). De Belastingdienst bleek al snel ook niet in staat dat allemaal voldoende te controleren (en handhaven dus ook) en toen kwamen de Coronajaren met als gevolg: alles lag stil. Met een mooi woord: moratorium. We zijn nu dus 8 jaar verder en de overheid (i.c. de Belastingdienst) is van plan vanaf 2025 de zaak weer stevig op, en vooral ook aan, te pakken.
Vandaar dus het in de aanhef gelinkte ‘handhavingsplan’.
Oftewel: het speelkwartier is voorbij, we gaan vanaf 2025 weer de klas in: stilzitten, mondje houden en doen wat je gezegd wordt (althans, zo was dat in mijn jonge tijd). In de Tweede Kamer is de discussie over dit alles inmiddels losgebarsten over de vernieuwde regels (met de mooie naam Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden, afkorting VBAR?).
Ondernemers die andere ondernemers inhuren voor klussen, of ondernemers die zich laten inhuren voor klussen moeten dus dit jaar weer gaan nadenken hoe met het nieuwe beleid het beste om te gaan. Nog 9 maandjes te gaan!
En hoe denken we zelf dat het gaat?
Zien we nu vervaarlijk donkere economische wolken aan de horizon of is dat een fata morgana? Lastig. Wie het weet mag het zeggen. Wie het kan weten, of zou moeten weten, is het Centraal Planbureau (CPB), dat heeft niet voor niets ‘plan’ in hun naam staan, toch? Nou dat CPB ziet toch wel wat problemen aan de horizon, kort samengevat: de overheid geeft teveel geld uit. Dat kan en komt ook vaker voor (zoals in 2024, 2023, 2022, …), maar het begint langzaamaan toch te knijpen. Wat dus betekent: of bezuinigen of belastingen verhogen. Of van allebei wat.
Was dat wat Omtzigt (voor-)zag toen hij van de onderhandelingstafel weg vluchtte?
Een stevige tegenvaller hebben we al kunnen boeken: de Nederlandse Bank leed in 2023 een verlies van 3,5 miljard. Zo! Banken die verliezen lijden, oei! Maar dan zijn we er nog niet, het bedrijfsleven begint ook te piepen. Dat artikel zit weliswaar achter de betaalmuur, maar de boodschap is uit de kop alleen ook wel duidelijk: het economische bootje vaart niet de goede kant op. Afgelopen week deed ook de Tweede Kamer nog een duit in het zakje met de angst dat het innen van belastingen moeilijker gaat worden: er stromen teveel ervaren ambtenaren uit de komende jaren. Als afsluiter van de berichten uit de afgelopen week: pas op met Bitcoins (enzo)!
In dit scenario is dan dit bericht ook wel weer bijzonder, lijkt me ook een goed plan: iedere belastingplichtige bepaalt voortaan zelf waar zijn/haar zuur verdiende belastingcentjes wel/niet aan besteed mogen worden.