Onderzoek(je): 1 op de 11 zzp ‘ers fraudeerde wel eens met aangifte

Jaja, 1 op de 11 (dus 9%). Althans, volgens een enquête (n = ongeveer 400) van boekhouder.nl. Nou ja, 1 op de 11; volgens dat onderzoek weet ook 12% dat niet zeker (bijzonder, dat niet zeker weten).
Even rekenen (ik kan het ook niet helpen): volgens het CBS waren er in 2022 zo ’n 1.210.000 zzp ‘ers, dus dan hebben we het over zo ’n 109.000 ondernemers die (wel eens) fraudeerden en zo ’n 145.000 die dat niet zeker weten.

Even verder rekenen. Volgens datzelfde CBS was het gemiddelde inkomen van ondernemers in 2022 ongeveer € 47.000 (2023), modaal was dat ongeveer € 37.000. Stel: die fraude betreft ongeveer 10% van de winst, dan is er dus bij de modale zzp ‘ers zo ’n 4 miljard buiten de boeken gehouden en met dat modale inkomen betekent dat ongeveer 1,5 miljard gemiste Inkomstenbelasting. En Bijdrage ZvW natuurlijk ook (ongeveer 82 miljoen) en waarschijnlijk dan ook Btw (ongeveer 850 miljoen). Zozo!
Tel ik die ‘niet-zeker-weters’ voor de helft mee dan is dat dus bijna maal 2.
En is die 10% te laag en neem ik 20% dan wordt het maal 4.
We hebben het hier wel eens over bananenrepublieken in bijvoorbeeld Zuid Europa, maar…..
Gelukkig zoekt de Belastingdienst naarstig naar manieren om dit onrecht met wortel en tak uit te roeien, zoals automatische selectie. Big Brother is watching you.

Nieuw in dit land: Box 3 peildatumarbitrage

Mensen zijn (over het algemeen) best slim. Toch? Bijvoorbeeld als het gaat om het betalen van belasting. Sinds de muren van Jericho Box3 zijn ingestort tiert de fiscale creativiteit weer welig. In de toekomstige oplossing wet, maar ook in hoe de Belastingdienst nu voorlopig de te betalen belasting over vermogen uitrekent, speelt het soort vermogen een grote rol. Spaargeld wordt laag belast (op ongeveer 1%) en aandelenbezit hoog net als verhuurde 2e huizen (beide op ongeveer 6%). Het vermogen dat gebruikt wordt voor die berekeningen is het vermogen van 01 januari.

Mensen zijn dus vaak best slim en die gaan (laten) nadenken, en rekenen. Dus als ik mijn aandelen op 25 december verkoop, dat geld op een spaarrekening zet om dat geld vervolgens op 10 januari weer om te zetten in aandelen bespaart me dat dus zo ’n 5% belastinggrondslag?! Dat klopt ja. Wat scheelt dat dan? Stel: het gaat om € 100.000, dan hebben we het dus over € 100.000 maal 5% = € 5.000 maal 36% belastingheffing = ongeveer € 1.800, bij een miljoen is dat dan dus ongeveer € 18.000 belasting. Kijk, daar hebbie wat aan….. Ander trucje: geld lenen (in Box3 aftrekbaar op zo ’n 3%) en op een spaarrekening zetten (belast op 1%).
En zo zijn er nog wel wat meer creatieve gedachten gesproten in vele breinen..

In Den Haag zijn ze hier inmiddels ook achter en ze hebben er iets op bedacht: peildatumarbitrage. Als je dit soort dingen doet met (voornamelijk) de bedoeling om belasting te ontwijken (zoiets heet fraus legis) dan gaat deze slimme fiscale vlieger niet op. Welke waarde de Belastingdienst dan neemt is nog een interessant aandachtspuntje, net als het antwoord op de vraag hoe dat zit met mensen die min of meer regelmatig aandelen aan- en verkopen.
Ik zie weer vele rechtszaken aankomen.
En oh ja, toch bezig met Box 3: dit is er ook nog. Je zult maar een fiscale partner zijn.

Handhavingsplan arbeidsrelaties openbaar, we gaan weer los!

De Belastingdienst vraagt je gewaardeerde aandacht voor het volgende: “de ambitie om het handhavingsmoratorium arbeidsrelaties uiterlijk per 1 januari 2025 op te heffen wordt uitgewerkt“. Huh?
Hoe zat dat ook alweer allemaal?
Huur je als ondernemer iemand in voor een (of meerdere) klus(sen) dan kan dat als werknemer in loondienst of als zelfstandig ondernemer (met factuur enzo, je kent dat vast wel – al is het maar van de mijne). Wat is het juridische en fiscale verschil tussen die twee en wanneer is iemand zelfstandig ondernemer en wanneer moet die klus via loondienst (zelf aannemen of uitzendbureau)?


Heel kort samengevat was er t/m 2015 de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) waarmee zelfstandige dienstverleners konden aantonen zo zelfstandig te zijn dat ze als zelfstandig ondernemer konden worden ingehuurd door een opdrachtgever en dus geen werknemers waren.
Vanaf 2016 kwam er een andere regeling: DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) waarin met (door de Belastingdienst vooraf goedgekeurde) modelovereenkomsten moest worden gewerkt om die zelfstandigheid vast te stellen. En als dat vaststellen niet kon was er dus automatisch sprake van loondienst. Die deregulering verliep al snel daarna zo chaotisch dat we met z ’n allen gingen doen waar NL zo goed in is: gedogen (oftewel: iedereen deed maar wat en keek tegelijk de andere kant op). De Belastingdienst bleek al snel ook niet in staat dat allemaal voldoende te controleren (en handhaven dus ook) en toen kwamen de Coronajaren met als gevolg: alles lag stil. Met een mooi woord: moratorium. We zijn nu dus 8 jaar verder en de overheid (i.c. de Belastingdienst) is van plan vanaf 2025 de zaak weer stevig op, en vooral ook aan, te pakken.
Vandaar dus het in de aanhef gelinkte ‘handhavingsplan’.
Oftewel: het speelkwartier is voorbij, we gaan vanaf 2025 weer de klas in: stilzitten, mondje houden en doen wat je gezegd wordt (althans, zo was dat in mijn jonge tijd). In de Tweede Kamer is de discussie over dit alles inmiddels losgebarsten over de vernieuwde regels (met de mooie naam Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden, afkorting VBAR?).
Ondernemers die andere ondernemers inhuren voor klussen, of ondernemers die zich laten inhuren voor klussen moeten dus dit jaar weer gaan nadenken hoe met het nieuwe beleid het beste om te gaan. Nog 9 maandjes te gaan!

Samenwonen en samen huis hebben, best ingewikkeld

Samen een huis kopen en tegelijk (nog) niet getrouwd zijn, dat komt nogal eens voor. Daar is ook niets mis mee, maar het levert wel een paar cruciale aandachtspunten op las ik hier. Want als je getrouwd bent en geen huwelijkse voorwaarden hebt opgemaakt geldt het wettelijke huwelijksvermogensrecht en dat recht geldt niet voor samenwoners. Zaken die voor getrouwde stellen dus min of meer automatisch geregeld zijn, zijn dat niet voor samenwoners.

Voor getrouwden zonder huwelijkse voorwaarden valt in principe (bijna) alles wat ze financieel doen en laten in de gezamenlijke pot, voor samenwoners is dat niet zo. Met name als de ene samenwonende partner meer geld inbrengt in de huisaankoop of verbouwing dan de andere kunnen er (onbedoeld) hele scheve financiële verhoudingen ontstaan. Is dat inderdaad ook onbedoeld (wat het kan ook bedoeld zijn natuurlijk) dan moet er iets geregeld worden en dat kan (c.q. moet) via een samenlevingsovereenkomst. Liefst natuurlijk vooraf. Daar hoort ook een liedje bij!
En oh ja: we leven tegenwoordig in een rare wereld waarin de dingen niet altijd zijn wat we denken dat ze zijn.

De Belastingdienst heeft het ook best moeilijk

We klagen er natuurlijk met z’n allen best veel over: de Belastingdienst. Omdat de belastingen in NL zo idioot hoog en ingewikkeld zijn, maar daar kan de Belastingdienst natuurlijk niets aan doen. Omdat de Belastingdienst niet altijd even netjes, tijdig of accuraat reageert, daar kan de Belastingdienst natuurlijk wel iets aan doen. Last but not least omdat we (nou ja, we – ze natuurlijk) uit onze nek kletsen. Ik noem twee voorbeelden van dat laatste uit de afgelopen week.

De Belastingdienst is te gretig met het opleggen van ambtshalve aanslagen en daardoor komen mensen soms onnodig in zware problemen. Voor wie het fenomeen niet kent: een ambtshalve aanslag (naheffing e/o navordering) krijg je als je niet op tijd e/o niet volgens de regels aangifte hebt gedaan. Zo ’n aanslag komt meestal ook met boetes en soms rente en reageer je daar niet tijdig op dan worden die aanslagen en boetes steeds hoger, zo ook bij het voorbeeld dat in het artikel wordt genoemd. En zeker: daardoor kan iemand snel in heel zwaar weer terecht komen. Maar mag ik een wezenlijk deel van de schuld daarvoor ook bij de betreffende mevrouw leggen? De hele lawine aan aanslagen was makkelijk te stoppen geweest als mevrouw haar zakelijke zaakjes goed op orde had gehad en niet was gaan doe-het-zelven. Toch? En hallo zeg, de overheid is toch geen hulp bij oversteken geworden?

Dan hebben we ook nog de gevolgen van de Coronacrisis: de overheid sprong bedrijven aan alle kanten te hulp, vaak via de Belastingdienst. Blijkbaar claimden nogal wat bedrijven teveel Coronasteun (dat kan, het was ook een onoverzichtelijke tijd) en dat teveel ontvangen geld moet terugbetaald worden. Dat terugbetalen blijkt dan ineens voor nogal wat bedrijven een groot probleem te zijn, ze doen het niet – of te weinig. Dus zou de Belastingdienst dat moeten invorderen via de eigen deurwaarders en die hebben ze niet (meer). Tja. Tweeënhalf miljard Euro weg, of beter: die is niet weg, die zit ergens weggestopt bij zo ’n 40.000 bedrijven/ondernemers. Dat is dus gemiddeld zo ’n € 62.500 per bedrijf, ondernemer. Zo! Soms snap ik dat wel, een deel krabbelt alles bij elkaar om in leven te blijven. Maar het is wel gênant voor die ondernemers die geen overheidssteun aanvroegen en het met hun pensioenpotjes, familie en vrienden opgelost hebben.

Twee voorbeelden die laten zien dat als de Belastingdienst echt maatwerk per belastingplichtige moet gaan maken we of een veel grotere Belastingdienst nodig hebben of veel simpelere en eenduidige belastingregels. Toch?

Handhaving arbeidsrelaties: “op weg naar opheffing moratorium”

Zo, dat is nog eens een heftige kop boven een blog. Toch? Niet gelijk weglopen wegclicken! Ik probeer het uit te leggen. Sinds 2016 bestaat de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties), kabinet Rutte II dus nog, minister Asscher dus ook). Doel van die wet was om eindelijk duidelijkheid te verschaffen over de al decennia (eeuwen?) schurende kwestie wanneer een ingehuurd iemand (of bedrijf) wel of niet in loondienst moest. Een mooi streven natuurlijk, te mooi om waar te zijn zelfs. De invoering van die wet liep al snel vast in het gebruikelijke juridische moeras, om vervolgens helemaal te verzuipen tijdens het Coronatijdperk (vandaar: moratorium).
Maar… het lijk is opgegraven en wordt momenteel gereanimeerd.

Je hebt als bedrijf(je) een probleem en je wilt dat oplossen door daar (al dan niet tijdelijk) iemand voor in te huren. Dat kan door die persoon in loondienst te nemen, dat kan door iemand via een uitzendbureau in te huren of te payrollen. Maar er zijn ook nogal wat kleine bedrijfjes (vaak eenpitters) die die klus voor je kunnen klaren, met een factuurtje achteraf. Wat is daar mis mee? Wat daar mis mee is, is dat de overheid daar iets van vindt. Want als wat die eenpitter doet ook door een werknemer gedaan zou kunnen worden, waarom is die eenpitter dan ook geen werknemer? Oftewel: is die eenpitter geen ‘schijnzelfstandige’?
Kort samengevat is de gouden regel in dit soort situaties: iemand is werknemer, tenzij ‘ie dat niet is.
De KvK heeft laatst weer eens geprobeerd deze kwestie uit te leggen.
Iemand nodig om een gat in je rooster te vullen? Iemand om je website bij te werken? Iemand om even bij te springen achter de toonbank, om je computer up-to-date te brengen? Of je werkplaats of kantoor weer schoon te poetsen? Moet die iemand dan wel/niet in loondienst, that is the question!
En denk vooral ook andersom: misschien ben jij wel niet degene die iemand inhuurt, misschien ben je wel degene die wordt ingehuurd! Same question, same answer.

Belastingheffing veranderen? Dat is veel werk en lange adem

StasFin van Rij sprak afgelopen week ware woorden (vind ik): het nu geldende belastingsysteem (werkzaam sinds 2001) is aan vernieuwing toe. Dat vernieuwen gaat alleen minstens twee regeringsperioden, dus een jaar of acht, kosten. Blijkbaar wordt er al aan gewerkt, op het ministerie hebben ze al voor 163 miljard (ik herhaal: 163 miljard, dat is een ruime 33% van alle belastingopbrengsten in een jaar) aan regels gevonden die anders kunnen of moeten. Ik neem ook aan dat ze met die 163 miljard bedoelen dat de overheid dat nu ‘misloopt’.

In de toekomst moet het allemaal ‘eenvoudiger’ en ‘met minder uitzonderingen’ worden. Maarja: dit is Nederland hè, eenvoudiger en minder uitzonderingen? Dat gaat met alle belangengroepen, lobbyisten, politieke en ambtelijke hobbyisten en al dan niet wakkere gedragsveranderaars toch wat lastig worden. Wat zeg ik: lastig? Onmogelijk. Het zal misschien zo beginnen, maar binnen de kortste tijd zijn er weer vele redenen gevonden (‘zielig’, ‘oneerlijk’, ‘niet inclusief’, ‘ongelijk’, ‘slecht voor de concurrentiepositie’) om toch maar weer wat uitzonderingen te bedenken. Zie de vele pogingen om het eenvoudiger te maken van de afgelopen decennia, wat zeg ik: de afgelopen eeuwen.
Ze moeten overigens wel opschieten met die veranderingen: voordat de generatie die nog in de computertaal Cobol kan schrijven definitief de laatste adem uitblaast.
En ach: 163 miljard, dan vallen de komende bezuinigingen van 17 miljard best mee. Appeltje, eitje.

2024: (weer) de nieuwe regels

Voor wie er geen genoeg van kan krijgen….: een overzicht van de nieuwe fiscale regels vanaf 2024. Helemaal gek word je er af en toe van: overal opsommingen van de veranderingen en nergens zijn ze compleet. Het zal de prijs voor onze vergevorderde beschaving zijn, denk ik dan maar iedere keer.

Ook dit overzicht is dus weer niet helemaal compleet, maar zit er wel redelijk dichtbij. De grote vraag is natuurlijk: en wat kun je nu het beste doen? Dat is altijd een lastige vraag, want dat hangt (ook) af van ieders persoonlijke en zakelijke situatie. Oftewel – in 21e eeuws taalgebruik – dat is maatwerk.
Algemene conclusie: goedkoper (qua fiscale afdrachten in ieder geval) wordt het er allemaal niet op. Vooral de kleine(re) zelfstandig ondernemer is de pineut: lagere Zelfstandigenaftrek, lagere MKB-winstvrijstelling. Ook degenen met een hoger inkomen zijn de pineut (versnelde inkomensafhankelijke afbouw algemene heffingskorting) en degenen met vermogen in Box 3 (hoewel dat nog wel even een dingetje blijft dit jaar – hoe gaat de komende uitspraak van de Hoge Raad uitvallen).
Gewoon blijven ademhalen zou ik willen zeggen. Maar ook wel blijven rekenen!
En oh ja: de kritiek uit mijn vakgebied over het ‘populistische haastwerk’ in de 2e Kamer eind 2023 zwelt aan. En terecht.

20% zzp ‘ers technisch failliet?

Dit bericht zoemt al een hele tijd rond: veel kleine ondernemers hebben het financieel ontzettend zwaar. Dat is op zich altijd al wel zo geweest, maar het Coronatijdperk heeft het probleem behoorlijk groter gemaakt en het ziekt blijkbaar maar door. Eén op de vijf zzp ‘ers is technisch failliet, dat is nogal wat. Het punt is namelijk: je kunt technisch failliet zijn, maar toch (voor de buitenwereld) door functioneren. Sinds het Coronatijdperk is daar een mooi nieuw woord voor uitgevonden: Zombie-ondernemers.

’s Avonds thuis is het dan vaak ploeteren. Ploeteren met de rekeningen (zakelijk en privé) die je nog moet betalen, ploeteren met je energie en de zin om je werk te doen, ploeteren met het werven van (nieuwe) klussen. Zoek hulp! Laat iemand je helpen om alles op een rijtje te krijgen en te kijken waar er mogelijk oplossingen liggen. Wees creatief. De fiscus om hulp vragen? Ik zou toch eerst mijn eigen huiswerk goed doen voordat ik die stap zou zetten.

I ‘m back

Na een -vind ik- welverdiende kerstvakantie begin ik morgen (maandag 08 januari) weer met gezwinde spoed aan alle taken die op mij afkomen. Hoewel, met gezinde spoed; de eerste 1 á 2 dagen gebruik ik altijd om eerst mijn eigen werkplanning, archieven en de rest van mijn werkkamer voor 2024 op orde te brengen, dan kan dat er allemaal weer een jaartje tegen.

Ik geloof dat het volgens de etiquette niet meer mag nu, maar toch: iedereen een goed 2024!
Maak er iets moois van.