Een klein jaartje geleden stak er een kleine storm op in ondernemersland: de overheid wilde (weer) een verplichte Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) invoeren, BAZ geheten. Die overheid wilde daar ook enige haast mee maken omdat (vond ze) de verhoudingen op de arbeidsmarkt teveel verstoord werden door de vele kleine ondernemers die zich zo ’n verzekering niet zelf hadden aangemeten (en dus bij ziekte e.d. een beroep deden op de Bijstandswet Participatiewet).
De BAZ moest uitgevoerd (uitbetaald) worden door het UWV, vaststelling premie en incasso: de Belastingdienst.

Allerlei ondernemers en organisaties boos (e/o ’teleurgesteld’), want (onnodige) betutteling. Den Haag ging echter onvervaard door met de voorbereidingen en blijkt nu aan te lopen tegen een muur van bezwaren van degenen die dit allemaal zouden moeten gaan uitvoeren, vooral de Belastingdienst (die het geld dus moet innen) en het UWV (die moet uitkeren). De minister wil toch doorgaan en gaat de muur van bezwaren bestuderen en oplossen en verwacht daar in Q3 2025 mee klaar te zijn.
Hier hoort een liedje bij!

Heb ik je die anekdote uit mijn jongere jaren wel eens verteld? Tijdens mijn NIMA-opleiding liepen we in de pauze naar buiten met een docent organisatieleer, de man werkte bij een organisatie-adviesbureau. Een medestudent vroeg hem wat hij nu eigenlijk als de kern van zijn werk zag. De man keek rond, liep naar een paar bomen en klapte hard in zijn handen met als resultaat dat tientallen vogels piepend en fluitend weg fladderden. Dat is wat ik doe, zei de man. De medestudent zei: maar de meeste vogels zitten al weer terug in de boom. De docent: ja, maar niet allemaal, de meeste zitten nu op een andere plek en ze zijn nu allemaal wakker en alert.

Aan dit verhaal moet ik de laatste tijd nogal eens denken als het gaat over de mededeling van de Belastingdienst waarin het einde van het handhavingsmoratorium per 2025 wordt aangekondigd: iedereen (nou ja, iedereen) wordt wakker en begint rond te fladderen. Ik las dat de helft (de helft!) van het bedrijfsleven verwacht hierdoor minder zzp ‘ers in te gaan huren, dat is nogal wat. Of die soep zo heet …, geen idee, maar impact heeft het. Ik zag ook een discussie/forumpagina op Higherlevel met de nodige testen, meningen en visies.
Ook de Belastingdienst is inmiddels toch wat geschrokken van al dat rumoer en waarschuwt voor ‘foute adviezen‘.
Inmiddels duiken er dus ook allerlei ’testen’ op waaruit zonder twijfel vastgesteld kan worden of iemand al dan niet zelfstandig werkt, zoals deze. Ken je die van ‘wij van WC-eend….’?
Ik snap het: de tijd wordt krap, maar graag dit in het hoofd houden graag!

We hebben in NL een probleem op de arbeidsmarkt: de hoeveelheid werk die er ligt is (veel) groter dan het aantal mensen die dat werk kunnen en/of willen doen, dat is geen nieuws. Ook geen nieuws: een belangrijke factor daarin is het gegeven dat er in NL veel parttime gewerkt wordt, meer in ieder geval dan in vele andere landen. Als je het aantal mensen dat kan en/of wil werken niet snel veel groter kunt maken, kun je natuurlijk ook proberen de mensen die wel werken meer uren te laten werken. Toch?

Dat meer werken is het idee achter een nieuwe subsidieregeling die vanaf 01 januari 2025 bestaat: ‘Meer uren werkt‘. Ik heb niet de hele regeling doorgelezen, ze hebben het (weer) voor elkaar gekregen om er 78 bladzijden tekst van te maken en ik heb wel wat beters te doen. Ik begrijp wel dat de subsidieregeling alleen bedoeld is voor de sectoren onderwijs, kinderopvang en zorg & welzijn, dus het ‘gewone’ bedrijfsleven mag er blijkbaar wel aan meebetalen, maar ervan profiteren niet. Bijzonder weer.
Snel door de regeling bladerend zie ik ook dat er geld beschikbaar is voor onderzoek, overleg en bijzondere situaties (zoals mantel zorgende werknemers). Veel mensen die wat weten van de arbeidsmarkt klagen al jaren over het feit dat het fiscaal vaak niet loont om meer te gaan werken: de marginale belastingdruk is hoog en de eventuele toeslagen dalen heel snel bij meer gaan werken en mensen kunnen tegenwoordig heel goed rekenen: wat heeft het immers voor zin om meer te gaan verdienen als je dat meerdere vervolgens in zijn geheel (of grotendeels) aan de overheid moet afstaan. Ik heb in de nieuwe regeling nog even gezocht naar een oplossing voor die kwestie, maar ik vond ‘m niet.

Na het MinSoZa (zie eerder op dit weblog) heeft nu ook de Belastingdienst haar uitgangspunten (het ‘beslis- en afwegingskader’) voor de handhaving vanaf 01 januari 2025 bekend gemaakt, zie hier. Echt veel nieuws staat daar ook niet in, maar men heeft wel erg de best gedaan om het kort en helder op te schrijven. Nadeel daarvan is dan wel weer dat er geen ruimte is voor de echt ingewikkelde gevallen (en dat zijn er nogal wat), dat wordt dan aan de ‘praktijk’ (en dus uiteindelijk de rechterlijke macht) overgelaten.

Mooie vondst ook ‘holistische toets’, wie dat begrip opzoekt begrijpt hoe ingewikkeld we het met z ’n allen inmiddels gemaakt hebben. De overheid gaat ons ook verder helpen met een tweetal webinars (beide op 14 november) over deze hele materie: eentje voor de opdrachtgevers/werkgevers en eentje voor de opdrachtnemers/werknemers. Doe er je voordeel mee en (advies) bekijk ook vooral ook het andere webinar, niet alleen het webinar dat op jouw situatie van toepassing is. Leerzaam. Bedenk tegelijk ook: dit zijn de standpunten van de Belastingdienst nu en die Belastingdienst blijkt achteraf ook niet altijd gelijk te krijgen.
De eerder genoemde praktijk begint inmiddels al te bewegen: de PO-Raad stelt vast dat veel ‘zzp-docenten’ feitelijk schijnzelfstandigen zijn. En achhejeetje…. en tja…..

Het speelt al (veel) langer en het wil blijkbaar maar niet opgelost worden: de zware taak die banken (en verzekeraars) van onze overheid opgelegd hebben gekregen om als ‘oom agent’ alles en iedereen in de gaten te houden; uitkijken naar boeven (en vooral hun witwassers), terroristen en ander gespuis.

Want hoe doe je zoiets? Daar sta je dan als bank, voor een gigantische hoeveelheid financiële data en daar zit dan mogelijk ergens iets in verstopt. Inderdaad, ik hoor je denken: de naald in de hooiberg. Met welke boodschap stuur je je geheel geautomatiseerde robotjes die stapel data in? En wat doe je als die robotjes met iets terugkomen: gelijk ingrijpen of eerst zelf kijken? Ik begrijp dat er inmiddels ruim 20.000 mensen binnen de banken bezig zijn met dit werk en dan nog ontstaan er blijkbaar veel problemen.
Big Brother = Watching You, sort of.
Hou vol. Meer kan ik er helaas ook niet van maken. En bedenk: het zijn niet de banken die dit willen.

De Belastingdienst gaat voorlopig gewoon door met ons allen mede te delen dat het vanaf 01 januari 2025 is afgelopen met het ‘vrijheidblijheidbeleid‘ handhavingsmoratorium, vanaf 01 januari wordt er opgetreden tegem schijnzelfstandigen.
Hoe en waar precies weten we nog niet, maar er wordt opgetreden.

Wat we al wel kunnen zien is het toenemen van informatie over deze kwestie. Mooi voorbeeld daarvan vind je hier, een infosite van het MinSoZa over de kwestie. Met best handige, maar helaas soms incomplete en wat discutabele, voorbeelden (daar moet je wel even voor doorklikken), maar vooral ook met een zelftest! Modern en hip! Een zelftest die met 10 vragen antwoord geeft op de vraag waar je als zelfstandig ondernemer staat ten opzichte van je werkgever opdrachtgever en -zo je wilt- ook andersom natuurlijk. Met 10 vragen, dat gaat dus niet helemaal goed want zo simpel is het natuurlijk allemaal nou ook weer niet. Maar niet getreurd: ondanks deze problemen is deze site toch een aardig startpunt voor jouw queeste naar de werkelijkheid in het algemeen en jouw queeste naar jouw werkelijkheid in het bijzonder. Blijf onderweg wel goed letten op struikrovers, onheilspredikers en valse profeten.
Met van mijn kant een mooi liedje erbij voor tijdens het invullen en nalezen.

Na al het gehannes van de afgelopen jaren begint er lijn te komen in hoe de Belastingdienst het juridische achterstallig onderhoud (ook wel ‘rechtsherstel’ geheten) gaat aanpakken en die aanpak begint met een brief aan de geachte belastingbetalers met Box3-vermogen in hun aangiften. Rond deze tijd wordt die brief verstuurd en dat duurt wel even: het zijn zo ’n 2,6 miljoen brieven. Iedereen met vermogen in Box3 krijgt die brief, ook al levert de nieuwe berekening geen voordeel op; de Belastingdienst kan dat immers niet weten omdat ze de gegevens daarvoor niet heeft.

Ik heb overigens allang gezien dat niet voor iedereen de nieuwe berekeningsmethode gunstiger is dan de oude. Dus eerst even (laten) rekenen voordat je in de bezwaarhouding schiet! Verzamel zo nodig wel alle noodzakelijke informatie, zoals de stijgingen (of – dalingen) van de waarde van je aandelenbezit of je onroerende zaken (anders dan je eigen woning, die telt niet mee). Vanaf 2020 dus ook nog eens!

Een korte uitleg van de aanpak vind je onder andere hier, inclusief (onderaan het artikel, pdf) een factsheet voor nadere uitleg. Heel simpel samengevat hebben we dus nu twee systemen die naast elkaar blijven lopen tot (waarschijnlijk) 2027 als de nieuwe wetgeving rond is. Het oude systeem gaat uit van (de oude) forfaitair vastgestelde rendementen waarop de belastingheffing wordt gebaseerd, het nieuwe systeem gaat uit van de werkelijk behaalde rendementen. Als belastingplichtige mag je dan kiezen uit die twee systemen. Doe je niets dan is het oude berekeningssysteem van toepassing. Vind je dat je werkelijke rendement lager is dan dat forfaitaire oude systeem dan moet je dat zelf aantonen via een opgave die halverwege 2025 beschikbaar komt.
Dat wordt nog wel een lastig rekensommetje, dat aantonen. Ook al omdat het daarvoor nodige cijferwerk niet altijd (makkelijk) beschikbaar is.

Een nieuw plan van de 2e Kamer, of althans een deel(tje) van de 2e Kamer (VOLT en CU): als een Nederlander definitief emigreert naar een ander land dan moet er aan de grens wel even afgerekend worden. Want: “.. dat in mensen die in Nederland zijn opgegroeid veel publieke middelen zijn geïnvesteerd, en dat het om die reden redelijk is om van je verdiensten wat bij te dragen aan de publieke zaak”. Dus: “er een maatregel is die emigratie om belastingredenen tegen kan gaan, namelijk de inwonerschapsfictie voor inkomstenbelasting na emigratie, oftewel de exitheffing”.

Dus je wilt -met al je geld in de pocket natuurlijk- verkassen naar een fiscaal wat vriendelijker land? Of gewoon naar een ander land? Dan komt de overheid eerst even afrekenen over wat je die overheid gedurende je leven gekost heeft (grappig trouwens dat die grenzen dan ineens wel blijken te bestaan, en gehandhaafd, bewaakt ook). Ik vraag me overigens dan gelijk ook af wat er gebeurt als je gedurende je leven in Nederland meer opgebracht hebt dan gekost, voor diezelfde overheid. Krijg je dan geld mee als je emigreert?
Emigreren naar Frankrijk is trouwens misschien nu even wat minder handig las ik.
Mooi Liedje voor het wachten bij de kassa aan de grens.

En het bleef maar onrustig op het toneel (samenvatting voorgaande actes). Afgelopen week werd via aangenomen moties iets meer duidelijk wat de 2e Kamer bedoelt met een ‘zachte landing’ (wat ik al eerder hier opschreef: kalm aan, dan breekt het lijntje niet).
Alleen, wat het dan wel wordt? Geen idee, nog. Hoewel.

Interessant is wel de tekst van de 2e motie: “in de handhaving coulant omgaan met onbewust onbekwame zelfstandigen…” Onbewust onbekwaam, wie wil die nou een klus laten doen? Maar goed. Relevant is dan wel weer dat “reeds goedgekeurde modelovereenkomsten effectief van kracht .. blijven”. Let wel: dit zijn aangenomen moties, of het ook zo gaat straks?
Ik vond wel een interessante analyse van juristen over wanneer iemand nou wel/niet zelfstandig ondernemer is, doe er je voordeel mee. Want één ding is inmiddels al lang zeker: als de vrijheid om te doen en te laten wat je wilt een belangrijke pijler onder je zakelijke verdienmodel is dan heb je echt een probleem.
In paniek raken? Nee. Gaan handelen? Ja.

De dreigende ineenstorting van ondernemend Nederland lijkt te zijn afgewend, de 2e kamer maant tot kalmte, rust en regelmaat meer tijd. Nadat de regering al aankondigde niet gelijk met bijlen en zwaarden boetes door het land te gaan trekken om al die kwaadwillende ondernemers aan te pakken, wil nu ook de 2e Kamer dat de afschaffing van het handhavingsmoratorium niet op stel en sprong per 01 januari a.s. helemaal ingaat.

Tenminste, als de moties daarvoor uit het debat deze week ook worden aangenomen – in deze bijzondere politieke tijden weet je dat immers maar nooit. Er kwamen de afgelopen weken ook wel erg veel signalen dat zo ’n drastisch omgooien van het roer na 9 jaar ‘gedogen’ en wegkijken tot paniekerige reacties en nogal wat economische schade zouden leiden. Plus natuurlijk de vraag of de de handhaven regels (DBA) eigenlijk wel realistisch zijn, de discussie daarover is eigenlijk nooit goed afgerond.
Bedenk: het gaat dus nog steeds over het aanpakken van schijnzelfstandigheid, niet om het fiscaal executeren van alle kleine zelfstandigen. Tenminste, dat is de bedoeling. En de belangrijkste vraag blijft dus hangen: Wat is precies de definitie van schijnzelfstandigheid?