Nou ja, écht. Dat duurt nog wel even en we krijgen binnenkort ook een nieuwe regering met vast weer eigen wensen en ideeën. Maar het jaren geleden ingezette proces dendert voorlopig gewoon door: de nog even zittende regering heeft het wetsvoorstel voor die verplichte AOV gepubliceerd. En zoals tegenwoordig gebruikelijk: we mogen onze mening geven via een internetconsultatie.

Voor een samenvatting van het plan verwijs ik naar de eerder gegeven link. Het is weer een bijzonder plan al met al en zoals vaker: one-size-fits all, alleen de zelfstandigen die via een B.V. ondernemen ontspringen de dans. Er komt wel een opt-outregeling voor de zelfstandigen die al een passende verzekering hebben, of die voor ingangsdatum van de wet afsluiten. Wachttijd (het zogenaamde A-risico): een jaar, dus in het eerste jaar geen uitkering. Die verzekering die ik nu wel eens via reclames zie langskomen voldoet niet aan de regels van deze wet, de premie is te laag.

Voor wie zich verder wil oriënteren op wat komen gaat verwijs ik nogmaals naar een lange draad op Higherlevel over deze kwestie: leerzaam!

Nou ja, the final countdown. Er staat ons nog veel te wachten, maar er is een belangrijke stap gezet: de Hoge Raad heeft zijn (of haar?) ei gelegd over een aantal wezenlijke kwesties. Live op TV te zien zelfs, een unicum. Waar ging het vooral om nu? Dat de belastingheffing op Box 3-bezit die we sinds 2001 kennen onwettig was weten we al sinds eind 2021. Om het door die uitspraak ontstane gat te vullen, totdat de nieuwe wetgeving er is (vanaf 2027 is nu het plan), bedacht de overheid het ‘Rechtsherstel’ met een andere heffingsvorm als tijdelijke oplossing. Dat Rechtsherstel is door de Hoge Raad nu ook (grotendeels, voor iedereen behalve spaarders) in de prullenmand gemikt: een andere vorm van belastingheffing dan die gebaseerd op feitelijk behaald rendement is niet conform de mensenrechten en dus verboden.

En dus? Ja, wat nu? Goede raad is duur. De StasFin gaat nadenken en heeft daar 8 weken voor nodig. Ondertussen verzoekt de Belastingdienst ons allen beleefd, doch dringend, om vooral nog even te wachten met het massaal indienen van bezwaren, verzoeken en wat dies meer zij. Belastingadviseurs zien ondertussen grote omzetkansen en veel overwerk in het verschiet en ook ik ga natuurlijk binnenkort mijn database maar eens doornemen. Je hoort.
De Hoge Raad heeft ook regels opgeschreven hoe dat werkelijk behaalde rendement dan moet worden berekend en vastgesteld, want dat gaat ook geen sinecure worden in nogal wat gevallen. Veel informatie die daarvoor nodig is is in het verleden helemaal niet verzameld, want dat was niet nodig voor de belastingheffing (van toen). Dat wordt dus graven in oude ordners, dan wel digitale documentatiemappen.
Wie wat bewaart, die heeft wat – zo wisten onze voorouders al. Liedje!

Het is – vind ik dan – wel weer bijzonder dat een door de regering gemaakte wet die daarna ook door het parlement is goedgekeurd vervolgens door een rechter onderuit wordt geschoffeld, net zoals bij de CO2/klimaatregels en de stikstofperikelen. Als dat een gewoonte gaat worden gaan we nog rare tijden meemaken.

Er is een plan!
Ik citeer: “Het kabinet constateert dat in te veel gevallen inzet van zelfstandigen zonder personeel (verder zzp’er) niet in lijn is met wet- en regelgeving. Het vermoeden is dat zich relatief veel situaties van schijnzelfstandigheid voordoen. Op een potentieel van om en nabij 1,2 miljoen zzp’ers, 775.000 inhoudingsplichtigen en 9 miljoen werknemers is het aantal (potentiële) arbeidsrelaties, waar het fenomeen van schijnzelfstandigheid zich kan voordoen, enorm en niet sectorspecifiek.”

Een plan dus om echte zelfstandig ondernemende mensen te scheiden van de pseudo zelfstandigen, zelfstandigen die eigenlijk (volgens de wettelijke regelingen en onderliggende politieke gedachten en wensen) werknemers zijn. En die dus ook als zodanig behandeld zouden moeten worden, met arbeidsovereenkomst, loonadministratie, werknemersverzekeringen en (liefst ook) een pensioenregeling. Om hoeveel pseudo zelfstandigen het precies gaat weet niemand, maar dat het er veel zijn weet iedereen.
Vanaf 2024 begint de Belastingdienst volgens dat plan dus met de voorbereidingen en inventarisaties, vanaf 2025 wordt het echt menens. Weer een citaat: “Bij de keuze voor de inzet van onze handhavingsinstrumenten richt de Belastingdienst zich de komende periode (2024-2025) vooral op ‘herstel naar de toekomst’ en het in gang zetten van een beweging naar (meer) compliant gedrag op fiscale wet- en regelgeving. Zo nodig treedt de fiscus corrigerend op.”
Tijd dus om na te gaan denken. Voor de inhurende ondernemers, ook voor de ingehuurde ondernemers.

Het CPB (Centraal Plan Bureau) onderzocht de belastingdruk in NL en kwam met een verrassende (echt?) conclusie: de rijkste Nederlanders betalen minder belasting dan de modale Nederlander. Alsof we dat al niet wisten, toch? Maar goed, het kan geen kwaad om het maar weer eens vast te stellen. Het gaat dan om 1% van alle belastingbetalers, ongeveer 140.000 mensen, meestal ondernemers.

Gewone ‘werkenden’ betalen gemiddeld zo ’n 40% van hun inkomen aan de Belastingdienst, voor de echt hele rijken (0,01%, 1.400 mensen dus) is dat ongeveer 28%. Met als kanttekening van mijn kant dat 28% van 40 miljoen inkomen natuurlijk ook wel wat meer belastinggeld oplevert dan 40% van een modaal inkomen (€ 40.000), dus wat het CPB bedoelt is de relatieve belastingdruk. Voor de allerrijksten (0,001%, 140 mensen dus) is dat relatieve verschil nog wat groter.
Hoe doen ze dat, die rijken? In de eerste plaats natuurlijk door slimme en ‘street/taxwise’ adviseurs in te huren en die zijn natuurlijk niet goedkoop, in de portemonnee is het verschil met modaal NL daardoor wel wat kleiner. Toch? Maar ze doen het vooral door de winsten die ze in hun bedrijven (B.V. ‘s) maken niet (helemaal) uit te keren, dat geld blijft dan in de B.V. en wordt daar (veel) lager belast (met Vennootschapsbelasting, nu 19% tot 25,8%).
Wordt die winst uitgekeerd naar privé komt daar nog eens 24,5% tot 33% dividendbelasting bij (van de winst na aftrek van Vennootschapsbelasting). Het uitkeren van de hele winst naar privé kost dus (maximaal) 50,3% belasting!

Het bijzondere is dan wel weer dat iedere ondernemer weet dat je zelden je hele winst voor privé kunt gebruiken, een deel moet je in je bedrijf vasthouden als buffer voor tegenvallers en/of voor toekomstige investeringen, zo vreemd is dat vasthouden dus allemaal nou ook weer niet. De vraag is welk deel zakelijk gezien in het bedrijf moet blijven en welk deel wordt opgepot om de hogere belastingheffing (voorlopig) te ontlopen. Het antwoord op die vraag heb ik in het CPB-rapport niet kunnen vinden. Dus tja, wat moeten we dan met die cijfers?
En wat doen we met de rijken die uit NL zijn vertrokken, naar Monaco bijvoorbeeld? Tellen die ook mee?
‘Ze’ gaan er wel wat aan doen, ergens, ooit.
Terzijde, maar niet helemaal, het antwoord van StasFin van Rij op kritische vragen over het fiscale handelen van een van de rijkste Nederlanders. Proost! Ik doe er maar een leuk liedje bij.

Citaat uit een van mijn favoriete liedjes: “meet the new boss, same as the old boss” (uit the Who: ‘Won’t get fooled again’). We krijgen dus een nieuwe regering met andere ideeën en dus nieuwe wensen en nieuwe plannen, what are the differences? Nou, dat blijken er nog best veel te zijn als we de opgeschreven toekomstplannen bekijken.

Meer in het algemeen staan hier de financiële en fiscale plannen en hier staat een opsomming van vooral de fiscale plannen. Beter? Slechter? Dat is een politiek oordeel en daarvoor zijn jullie zelf oud en wijs genoeg. Het is wel een verandering vergeleken met de vertrekkende coalitie die voor haar financiële wensen de laatste tijd steeds meer lonkte naar de bankrekeningen van ondernemend Nederland. Wereldschokkende verschillen zie ik nou ook weer niet, maar zoals bij vele zaken geldt: the devil is in the detail en er zijn veel details en dus ook veel devils.
Komen de plannen ook uit of lopen ze (zoals zo vaak) vast in het moeras der realiteit? Wie weet. Gebeuren er dingen die de plannen in de war sturen (zoals de Russische inval in Oekraïne bij de vertrekkende regering)? Wie weet. De richting van de nieuwe club is duidelijk wel een wat andere en verder: ach, als het regent worden we straks ook gewoon nat. Liedje!

De Kamer van Koophandel. Voor ondernemers is dat net zoiets als een wesp: soms nuttig, maar ook knap lastig soms. Dan bedoel ik nog niet eens zozeer allerlei functies die de KvK heeft, of denkt te moeten hebben. Het gaat met name over de kernfunctie: het beheer over het Handelsregister. En dat Handelsregister is dan wel weer handig: je kunt er als ondernemer -of particulier- nakijken of een bedrijf wel is wat ‘ie zegt dat ‘ie is. Tenminste meestal, voor veel kleine bedrijven (eenpitters) zijn allerlei gegevens sinds een paar jaar dan weer afgeschermd, want privacy.

Afgelopen week las ik dat de overheid de relatie tussen de KvK en de ondernemers weer wil veranderen. Nogal wat jaren geleden was ingeschreven staan in het Handelsregister bepaald niet gratis, maar dat ergerde veel ondernemers want wat kreeg je daar nou voor terug? Een vermelding in een register dat door de overheid verplicht was en dat moest dan ettelijke tientjes tot ettelijke honderdjes per jaar kosten? Dus werd de vermelding zelf gratis (de eerste inschrijving overigens niet). Dat had wel een nadeel: de KvK liep daardoor noemenswaard veel geld mis en dus ging de KvK handelen met wat ze had: al die data. Dat was ook weer niet goed, getuige de vele verhalen van ondernemers die om de haverklap lastiggevallen werden door allerlei vlot pratende verkopers.
Dus daarom is er nu het plan: straks weer betalen, maar dan ook bescherming tegen het gebruik (c.q. misbruik) van je gegevens.

Ik kon het natuurlijk (weer) niet laten: eens even kijken in de jaarcijfers van die KvK, dat kun je ook zelf en wel hier.
Er werken dus ruim 2.000 mensen bij de KvK. In 2023 leden die samenwerkend een verlies van een kleine 4 miljoen (zo!), in 2022 was er ook al een verlies: ruim 2 miljoen. Maar dat is niet erg, want geld zat daar: het eigen vermogen was eind 2023 ruim 55 miljoen. De voornaamste bron van inkomsten? De overheid met ruim 160 miljoen (2023).
Misschien vandaar ook die verandering? Het aantal inschrijvingen Handelsregister was in 2023 ongeveer 3,5 miljoen, dus als we als ondernemers gemiddeld allemaal per jaar € 45,71 lappen kan de overheid haar subsidie aan iets anders gaan besteden. Toch?

AOV? Algemene Ondernemers Vaardigheden? Nee, dat fenomeen (dat je als ondernemer een diploma moest hebben voor wat je deed) is al decennia geleden afgeschaft. AOV is dus ArbeidsOngeschiktheidsVerzekering. Werknemers zijn (voor al dan niet tijdelijke) arbeidsongeschiktheid verzekerd via hun werkgever. Ondernemers hebben geen werkgever en moeten daar dus zelf iets voor regelen, of niets regelen – dat kan natuurlijk ook.

Dat laatste gaat over niet al te lange tijd niet meer mogen. De overheid heeft inmiddels vergaande plannen om via een wet een verplichte AOV voor te schrijven aan alle zelfstandig ondernemers. Alle? Ja, alle. Wel met een opt-out-optie. De wet heeft inmiddels ook al een naam: BAZ (Nijmegenaren kennen die afkorting ook nog ergens anders van, nu we het toch over oude afkortingen hebben).
Ik kan veel, zelfs heel veel, gaan uitleggen hier. Maar er zijn anderen die dat beter kunnen en je krijgt er daar ook een hele vraag-, discussie en kritieklijn bij. Wandel daar eens rond en bedenk wat dit voor jou gaat betekenen, want of je het nou leuk vindt of niet: het zal gebeuren. Je nu vast oriënteren op welke kant je zelf op wilt en kunt kan geen kwaad.

Als ik het over de Box3-perikelen heb zijn er twee kwesties die spelen. De eerste is hoe de overheid zich gaat redden uit de puinhoop die er sinds 2016 is ontstaan en de tweede is hoe de overheid de door de rechter afgedwongen nieuwe belastingheffing straks definitief gaat organiseren.

Beginnen we deze keer eens met de tweede kwestie: hoe moet de belastingheffing op (inkomsten uit) vermogen geregeld worden? Het eerste plan was om vanaf 2025 een nieuwe wet te hebben, maar dat ging niet lukken. Het werd 2027. En dat gaat ook al niet lukken, heeft StasFin van Rij vorige week in de Tweede Kamer gezegd.
Copy/paste citaat: “Uit de analyse blijkt dat het nieuwe stelsel naar verwachting (te) complex is voor belastingplichtigen (ca 1,6 mln) die bezittingen hebben waarvan geen gegevens vooraf ingevuld kunnen worden door de Belastingdienst. Het wordt de verantwoordelijkheid van de burger om van deze gegevens een juiste en volledige administratie bij te houden voor het invullen van de aangifte en eventuele controle. Naar verwachting zullen deze burgers daarom een groter beroep doen op de dienstverlening van de Belastingdienst, en/of een (fiscaal) dienstverlener inschakelen. Een intensief communicatietraject zal cruciaal zijn om de belastingplichtige te helpen bij het doen van de aangifte. Door de toegenomen complexiteit en beroep op het doenvermogen van de belastingplichtige blijft het risico dat belastingplichtigen niet tijdig, juist of volledig hun aangifte kunnen doen.”

Het wordt dus voor ons als simpele belastingplichtigen te ingewikkeld! Zo! Misschien maar niet zo doen dan?
Anyway: dit gaat dus allemaal nog wel even duren. Liedje!
En ondertussen? Gewoon roeien met de riemen die we hebben en misschien wordt de hele Box3 wel overbodig.

De Zelfstandigenaftrek: de leukste aftrekpost voor ondernemers (hoewel: de MKB-winstvrijstelling is ook best aardig). Even kort samengevat: om voor zie aftrekpost in aanmerking te komen moet je ondernemer zijn en tenminste 1.225 uur in je onderneming gewerkt hebben in het belastingjaar. Heb je naast je bedrijf ook nog een baan in loondienst dan gelden er aanvullende regels, maar dat laat ik nu even voor wat het is. Op jaarbasis dus 1.225 uur, dat is (bij 45 werkweken) dus ongeveer 27 werkuren gemiddeld per week. Je moet ook kunnen aantonen dat je die 1.225 uren gedraaid hebt, alleen maar roepen dat dat zo is, is niet genoeg. So far so good.

Onze lieve heer heeft soms rare kostgangers, dat wisten onze voorouders al. Dit is er een van. Hij (of zij?) is een fiscaal en juridisch adviseur en weet (zou je denken) de weg dus wel te vinden. De juridische weg kende de adviseur wel, maar onderweg raakte ‘ie toch wel wat de weg kwijt in de procedures en regels. Een rare kostganger, een volhoudertje, maar toch een rare kostganger.
Hoe dan ook: de belangrijkste les uit het hele verhaal is dat de Zelfstandigenaftrek claimen ook betekent dat je een bewijslast op je schouders neemt. Nee, alleen het zijn van ondernemer is niet voldoende om aan te tonen dat je voldoende uren hebt gewerkt.

De oudjes onder ons kennen ‘m vast nog: de lijfrente, voor ondernemers (en ook werknemers trouwens) een manier van sparen voor de oudedag. Sterker nog: tot voor nog niet zo heel lang geleden de enige manier, afgezien van het bedrijfspensioenfonds dan. Sinds een jaartje of 10 is er nu ook ‘banksparen’, zelfde idee (sparen voor de oudedag), andere aanpak. En meestal andere uitvoerders: een lijfrente zit bij een verzekeraar (en/of eigen B.V.), banksparen (de naam zegt het al) bij banken. Beide ‘producten’ werken fiscaal wel ongeveer hetzelfde: de inleg of premie is aftrekbaar, de uitkering is belast.

Tussen lijfrentes en banksparen zitten qua aanpak dus ook verschillen. Kort gezegd: een lijfrente geeft een uitkering zolang de verzekerde nog in leven is (vandaar dus lijf….), daarna meestal 70% voor zijn/haar partner en als die er (ook) niet meer is: meestal 30% aan de kinderen. Zijn die er allemaal niet meer dan vervalt het dan nog overblijvende gespaarde bedrag aan de verzekeringsmaatschappij. Bij banksparen werkt dat meestal anders: overlijdt de ‘verzekerde’ dan stopt meestal de uitkering, maar valt het restbedrag in de erfenis. Dit alleen al en de ‘versingeling‘ van de maatschappij daarbij opgeteld maakte de lijfrente impopulair, logisch.
Door de nieuwe pensioenwet verandert dit: ook voor een lijfrente wordt de uitvoering (uitkering) flexibeler. Dus wie een lijfrentepolis heeft liggen: stof ‘m eens af en ga eens kijken.