Henk

Sinds een paar jaar moeten banken hun rekeninghouders steeds scherper in de gaten houden, zowel op wat ze doen op hun bankrekening als wat ze feitelijk in de maatschappij doen. Voor (een steeds groter aantal) bedrijven en instellingen is het daarom steeds moeilijker om een bankrekening te krijgen of te houden, ook al is er nogal eens weinig echt aan de hand. Motto: waar gehakt wordt, vallen spaanders.

Om wat te doen voor bedrijven en instellingen die hierdoor nodeloos getroffen worden en dus maatschappelijk en economisch niet (meer) kunnen functioneren onderzoeken banken, samen met de overheid, nu naar oplossingen en de oplossing schijnt nu te worden een ‘basisbankrekening’. Wat dat precies is moet nog verder uitgewerkt worden, maar het lijkt erop dat die bankrekening gaat lijken op wat voor particulieren al jaren bestaat.

In de gewone media plopt nieuws over de imploderende banken in de VS af en toe op, in de meer financiële media is er de laatste tijd bijna ieder dag wel nieuws te lezen. Kort samengevat: het gaat niet goed daar. Of dat gaat leiden tot een aardverschuiving zoals die zich in 2007/2008 afspeelde weet ik natuurlijk ook niet, wat ik wel weet is dat de gevolgen van die implosie toen nog steeds tastbaar zijn.

Wat er aan de overkant van de grote plas precies aan de hand is, is ook ingewikkeld. Het is ook lastig om precies de vinger achter de reden(en) voor die implosies te krijgen. Aan de zichtbare kant is wel duidelijk dat in veel gevallen het vertrouwen van de klanten weg is gevallen en die dus hun geld weghalen; gebeurt dat massaal dan komt zo ’n bank in de problemen, logisch.
Wat daar dan weer achter steekt is veel complexer, maar een grote gemene deler is wel te vinden: de (stevige) rentestijgingen van het laatste jaar. Het afgelopen decennium was de rente laag, zo niet (bijna) nul. Banken leven voor een belangrijk deel van het verschil tussen de rente die zij betalen op het geld dat klanten bij hen parkeren en de rente die zijn krijgen op dat geld als ze dat uitlenen aan klanten. Als de rente laag is werkt dat verdienmodel niet goed en dus zoeken banken naar mogelijkheden om het geld van hun klanten toch op de een of andere manier rendabel te krijgen. En daar gaat het nu vaak fout: banken hebben dat geld vaak voor langere tijd uitgeleend tegen (voor de huidige situatie) zeer lage rentes en nu moeten ze ineens (veel) meer rente gaan betalen aan hun klanten en dan klopt het rekensommetje niet meer. Als die uitstaande leningen dan vervolgens ook nog eens bij een bank zijn geplaatst die niet meer kan betalen dan ontstaat er een domino-effect van omvallende banken.
Vooralsnog speelt dit bij kleine en middelgrote banken en worden die (vast tegen een schappelijk prijsje) nu overgenomen (c.q. opgekocht) door de grote systeembanken (je kent het nog wel: too big to fail).

Een hele verzameling deskundigen vertelt ons dat we ons echt geen zorgen hoeven te maken: weinig aan de hand! Is dat ook zo? Weet ik veel. Wat ik wel weet is dat je nu goed moet kijken naar je eigen financiën, bedenk wat er in 2007/2008 gebeurde. Als zoiets dergelijks nu weer gebeurt, kun je de eventuele klappen dan opvangen?

Veel ondernemers kennen het: huwelijkse voorwaarden. Ingewikkelde materie en daarnaast ook niet mijn vakgebied natuurlijk. Maar ik weet wel dat het erg oppassen geblazen is bij het aangaan en/of wijzigen van die huwelijkse voorwaarden omdat dan de Belastingdienst kan vinden dat er een schenking plaatsvindt tussen de partners en over een schenking moet nou eenmaal schenkingsrecht (-belasting) betaald worden.

Hoe dat precies allemaal zit weet ik dus ook niet, wat ik wel weet: raadpleeg (vooraf!) degene die hier voldoende verstand van heeft (of moet hebben): de notaris dus. Voor een idee wat er speelt, kan spelen.

Ook gezien vorige week? Eén op de 25 huishoudens in NL is miljonair! Feest! Allemaal rijk! In één jaar kwamen er zo ’n 32.000 miljonaire huishoudens bij waarvan er eind 2021 dus zo ’n 370.000 zijn. Gemiddeld hebben al die huishoudens zo ’n 1,6 miljoen aan vermogen (= bezittingen minus schulden). Een gemiddeld huishouden telt tegenwoordig 2,13 neuzen en dus hebben we het ook over zo ’n kleine 800.000 neuzen in dat miljonairsgilde. Die dan dus overigens gemiddeld per neus weer geen miljonair zijn als ik even doorreken.

Veel van dat vermogen zit (vast) in stenen. De stevige groei van het aantal miljonaire huishoudens heeft dan ook te maken met de enorme waardestijging van huizen de afgelopen jaren.
Veel miljonairs zijn ook zelfstandig ondernemer, wat ook wel weer logisch is: die sparen immers zelf voor hun oudedagsvoorziening. Werknemers doen dat meestal via een bedrijfstakpensioenfonds en het vermogen daarin wordt niet als vermogen gezien, wat het feitelijk natuurlijk wel is – zeker straks, na de herziening van die pensioenwet.
Kortom: ook dit nieuws is weer relatief waar. Ingewikkeld hoor, die moderne maatschappij. Zeker als je ook nog bedenkt dat de inflatie de laatste 2 jaar enorme gaten heeft geschoten in de waarde van al die vermogens; een miljoen is tegenwoordig ook al geen miljoen meer (waard).
Overigens viel mij afgelopen week ook nog iets anders op bij dit verhaal: de (echte?) rijken ‘verstoppen’ hun vermogen in fiscale constructies, zoals B.V. ’s die in Box 2 zitten. Tot grote zorg van onze overheid die daar wat lastiger de belastingpenningen kan ophalen.

De KvK doet de laatste jaren nogal zijn (haar?) best om iets toe te voegen aan het bedrijfsleven. Dat is best bijzonder voor een instelling die decennia lang niet veel meer deed dan (veel) geld vragen voor dingen waar de meeste ondernemers niets aan hadden.
Het lastige is dan wel weer dat ze zich nogal begraven in vage algemeenheden, althans: dat vind ik.

Afgelopen week lanceerde de KvK de ‘Mkb Diagnosetool‘ waarin je jezelf als bedrijf op het rooster mag leggen op vele gebieden. Is dit een zinnig hulpmiddel? Ik heb er mijn vragen bij, aan de andere kant: het kan natuurlijk nooit kwaad eens in een spiegel te kijken, ook al is die spiegel misschien niet helemaal 1:1 betrouwbaar. Maar voor degenen die eens wat anders willen: ga vooral je gang.

In de eindeloze discussie over het antwoord op de vraag wanneer iemand die werkt voor iemand anders dat werk doet als zelfstandige of als werknemer is er weer een interessante rechtelijke uitspraak gekomen afgelopen week. ‘Iemand’ trad maandelijks op en kreeg daar maandelijks voor uitbetaald. Die ‘iemand’ had ook ander werk en andere opdrachtgevers en vond dat hij al dat werk dus als zelfstandig ondernemer deed (met natuurlijk de navenante administratieve verplichtingen en fiscale voordelen).

Niet dus, vond de rechter. Geen zelfstandig ondernemerschap, want gezagsverhouding en een (soort van) vast inkomen. En dus dienstbetrekking en loondienst. Exit fiscale aftrekposten en bijbetalen voor ‘iemand’. De (nu) ‘werkgever’ in dit verhaal wordt niet genoemd, maar zal binnenkort waarschijnlijk ook wel een bezoekje van de Belastingdienst krijgen om vast te stellen hoeveel er precies moet worden (bij-)betaald.

De deugnieten van Geenstijl schreven afgelopen week over een situatie die al veel langer aan de gang is: het steeds meer ‘beprijzen’ van (ongewenst) gedrag. Dat de overheid ons gedrag probeert te sturen door bepaald (ongewenst) gedrag duurder te maken is van alle tijden natuurlijk, de in het artikel genoemde functieomschrijving van de hiervoor blijkbaar nieuw aan te trekken ambtenaar is alleen wel weer een stapje hoger op die ladder.
Heel bijzonder, zo ’n baan.

Ikzelf ben opgegroeid in een tijd dat de overheid zich wat dit soort dingen betreft heel wat bescheidener opstelde. Wat ik mij vooral ook afvraag is wat dat ‘ongewenste’ gedrag dan wel is, wie dat bepaalt en welk gedrag daar in andere tijden onder gaat vallen.