Voorpagina

Op 01 juli 2022 zouden er nieuwe EU-regels voor de import en export van goederen binnen de EU (kortweg ICL) worden ingevoerd. Het nieuws? Dat gaat nog even niet door, het wordt (waarschijnlijk) per 01 januari 2026. Het waarom van dat uitstel is mij niet helemaal duidelijk, ik lees dat men in Brussel nog niet klaar is met ‘de onderhandelingen’.
Het plan was (en is nog steeds, voor zover ik weet dan) om de huidige manier van werken te vervangen door een ‘simpele’ rapportage(-regel). Wat is die huidige manier dan? Ondernemers die goederen importeren uit andere EU-landen of daarnaar exporteren moeten dat via hun aangifte Btw melden en werken via de Btw-verleggingsregeling. Het aangeven, heffen en betalen van de Btw gebeurt dan in het land van de ontvanger van de goederen en daar zit een best complex systeem van aangeven onder (‘VIES’), een zo complex systeem zelfs dat het relatief makkelijk is te frauderen (de zogenaamde ‘intracommunautaire ploffraude’). Ik ga hier niet uitleggen hoe dat werkt natuurlijk, maar iedere ondernemer die met dit soort im-/export te maken heeft kan zich er vast iets bij voorstellen.
Hoe dan ook: laterrrrr….

We zijn sinds de uitspraak van de Hoge Raad inmiddels ruim 5 maanden verder en het wordt er allemaal niet makkelijker op, laat staan duidelijker. Wel duidelijk is het voor de 60.000 bezwaarmakers, die worden uiterlijk augustus gecompenseerd. Een snelle(r) rechtsherstel komt er ook voor diegenen waarvan de definitieve aanslagen (2019, 2020) nog niet zijn vastgesteld en de aanslagen 2021 die nog moeten gaan komen. De ongeveer 2 miljoen andere belastingplichtigen met spaargeld in 2017-2019/2020 in hun Box 3-vermogen moeten wachten.

Uiterlijk op Prinsjesdag komt er duidelijkheid voor de niet-bezwaarmakers, aldus StasFin van Rij. De StasFin deelde ook nog mee dat de ‘kans niet zo groot is‘ dat alle spaarders volledig gecompenseerd worden, de regering legt (op gezag van de 2e Kamer) de prioriteit bij ‘kleine spaarders’. Dat gaat dus weer een interessante definitie- en rekenkwestie worden….
Inmiddels wapenen diverse belangengroepen en -behartigers zich tot de tanden om -wat de StasFin ook besluit- de rechters te bestormen met claims als het rechtsherstel niet naar volledige tevredenheid van de belastingbetalers is.
Onrustig is het trouwens nu al. Ondernemers zijn boos omdat zij (een groot deel van) de rekening voor de compensatie moeten gaan betalen, althans: dat is nu het plan van de regering. ‘Vermogenden’ zijn ook boos want ook zij zijn degenen die moeten gaan betalen.
En het bleef nog lang onrustig dus…..

Het begint – vind ik – langzaamaan toch wel een echte soap te worden rond het herstellen van de ongerechtigheden bij het heffen van belasting op vermogen (in Box 3). Vlak voor Kerstmis verklaarde de Hoge Raad de gebruikte heffingsmethode tot onwettig, want in strijd met de rechten van de mens. Paniek dus. Afgelopen week sprak diezelfde Hoge Raad uit dat de overheid niet verplicht kan worden alle onterecht behandelde belastingplichtigen te compenseren, alleen degenen die bezwaar hadden gemaakt hebben recht op volledig rechtsherstel. Alle anderen zijn dus nu overgeleverd aan de goodwill van de regering.

Mooie boel. Ik ben geen jurist, dus er zullen vast goede juridische redenen zijn om zo te handelen. Maar het lijkt toch wel wat op een insluiper die er met buit vandoor gaat en als je dan geen aangifte hebt gedaan heb je geen recht om je spullen terug te krijgen als ze gevonden worden. Of zie ik dan iets verkeerd? Op (bijvoorbeeld) de site van het Algemeen Dagblad waren de meeste reacties niet misselijk; het schuim stond velen om de lippen, woedend waren ze daar nogal eens.
Eens even rekenen. Er zijn ongeveer 60.000 bezwaarmakers die dus volledig gecompenseerd gaan worden en dat gaat de overheid, schatten ze, bijna 3 miljard kosten. Dus gemiddeld ongeveer € 50.000 (fictieve) opbrengst p/p. Dan zijn er ongeveer 2 miljoen belastingplichtigen met (ook) spaargeld, waarvan ongeveer 1,3 miljoen met alleen maar spaargeld. Het niet hoeven compenseren van al deze mensen zou ongeveer 6,7 miljard schelen en dat is dus gemiddeld ongeveer € 3.350 (fictieve) opbrengst p/p. Het zijn dus de ‘grote bezitters’ die veelal bezwaar maakten, de kleine spaarders lieten het er maar bij. Of vertrouwden de (hun?) overheid. Zij zullen tot ergens eind dit jaar moeten wachten of de overheid nog iets voor ze doet en zo ja, wat.
Maar er wordt aan dit ‘onrecht’ gewerkt natuurlijk; niets beter voor de creativiteit dan ergernis. Op fora zie ik al diverse trukendozen langskomen om toch nog voor de jaren 2017-2019/2020 (afhankelijk van de datum van de definitieve aanslag) de Belastingdienst tot het opleggen van een nieuwe definitieve aanslag te dwingen.
Wordt ongetwijfeld vervolgd dus (en het bleef ook nog lang onrustig in het fiscale land).
En voor wie zelf eens wat verder wil rekenen: in 2019 hadden alle belastingplichtigen voor ongeveer 470 miljard aan bezittingen in Box 3. Bij ongeveer 2 miljoen belastingplichtigen is dat dus gemiddeld ongeveer € 235.000 p/p.

Zou dat zo zijn? Dat we nu alleen nog de naweeën hebben? Laten we het hopen, die naweeën zijn al erg genoeg. Maarja, not done yet? Om maar eens mee te beginnen: er stoppen nu 27% meer ondernemers dan een jaar geleden. Dat hoeft op zich natuurlijk niet erg te zijn, hoe jammer misschien ook voor die ondernemers; het geeft ook weer meer ruimte voor de blijvende ondernemers en nieuwe ondernemers. Maar toch…
Intussen zit de overheid wel in zijn (haar?) maag met die naweeën. Te beginnen met ‘Den Haag’, waar ze er rekening mee houden dat er ongeveer 6 miljard aan nog te betalen belastingen (het Corona betalingsuitstel) niet meer binnen gaat komen. Mede ook daarom heeft de Belastingdienst de regels voor het aflossen van belastingschulden versoepelt.
En dan hebben we natuurlijk ook nog de (door de Gemeente verstrekte) TOZO-uitkeringen: veel gemeenten doen blijkbaar nauwelijks moeite om teveel betaalde uitkeringen terug te vorderen en dat terwijl volgens onderzoek 1 op de 5 uitkeringen onterecht was.
Ook bij de TvL-uitkeringen blijkt er nogal wat fout te zijn gegaan, zo blijkt onder andere hier uit.
Liedje dan maar?

Tot en met 2021 was er een fiscale aftrekpost voor mensen die een beroepsmatige studie (of opleiding, training) volgden. De kosten van die studie konden dan (grotendeels) van het fiscale inkomen afgetrokken worden zodat Vadertje Staat een stuk(je) van de studiekosten teruggaf via je aanslag Inkomstenbelasting. Een mooi (vind ik) teken dat onze samenleving het waardeert als iemand tijd en energie wil investeren in vakmatig bijblijven, beter worden of zelfs omscholen.
Maar er was iets niet goed aan die regeling (dat ga ik hier echt niet uitleggen, Google it), dus dat moest beter anders. Dus vanaf 2022 gaat dat niet meer via de Belastingdienst en de aangifte, maar via het UWV en klassiek in de wachtrij gaan staan. Dus ook niet meer als fiscale aftrekpost, maar als handje contantje van maximaal € 1.000 per jaar per persoon. In totaal kwam er voor dit plan 200 miljoen beschikbaar en dat kon in 6 tijdvakken (in 2022 nog resp. € 160 miljoen en 5 tijdvakken) aangevraagd worden, steeds om de twee maanden.
In de nieuwe regeling vielen ook ineens veel meer soorten opleidingen en het duurde natuurlijk ook even voor dat alle opleiders in dit land hun opleidingen, cursussen en trainingen hadden omgebouwd tot hapklare brokken van (maximaal) € 1.000. Ronde (of tijdvak, ook goed) 2 van 2022 is inmiddels afgerond en -net als ronde 1- was een paar minuten na het openen van de inschrijving al het geld al weer vergeven. Ik dacht: ik ga (om het eens uit te proberen) zelf ook eens meedingen: kansloos. Geweldig nieuw initiatief weer: de rijen voor de loketten zijn geheel terug. Cursusje? En voor zover je dat nog niet zelf bedacht had: deze regeling geldt dus ook voor ondernemers!! Dus aarzel niet, tast toe (and be patient).

Er komt inmiddels steeds meer witte rook uit Den Haag over de oplossing(en) voor het ons allen aangedane onrecht door de Box3-belasting, zoals hier, hier, hier en hier beschreven wordt. Eerste conclusie dus: de (ongeveer 60.000) mensen die officieel bezwaar maakten tegen het handelen van de Belastingdienst komen het eerste aan de beurt: voor 04 augustus krijgen zij een nieuwe berekening en ook money (back) in the bank. Voor die groep wordt vanaf 2017 alles herrekend op basis van het echte rendement van hun spaargeld (dat dus nagenoeg nul was). De regering heeft inmiddels ook laten uitrekenen wat dat gaat kosten (of opleveren, zo je wilt): een kleine 3 miljard over 2017-2020/2021.

In mijn vakgebied is inmiddels de discussie al losgebarsten hoe de regering dit praktisch denkt te gaan doen, want het is natuurlijk niet alleen het herrekenen van de heffing over het spaarvermogen in Box3. Hoe bepaal je dat spaargeld precies, zeker ook als mensen dat niet goed ingevuld hebben? Door die herrekening daalt ook het Verzamelinkomen (= Box1 + Box2 + Box3 opgeteld) en daarmee ook het inkomen voor (bijvoorbeeld) de Toeslagen en de drempelbedragen voor de aftrek studie, zorgkosten en giften. En last but not least: Box3-inkomen mag door fiscale partners fiscaal zo gunstig mogelijk verdeeld worden, hoe gaan ze dat dan doen, herstellen?
Interessante tijden breken aan. Het zal mij ook niet verbazen als het aantal bezwaarmakers in deze hele operatie de Bijbelse wonderbaarlijke vermenigvuldiging gaat overtreffen.
Maar dan zijn we er nog niet, want ook degenen die geen bezwaar hebben gemaakt hebben recht op rechtsherstel en dus recht op geld terug, maar dan mogelijk op een andere manier. Voor die (enorme) groep verwacht de regering voor eind 2022 een oplossing bedacht en uitgevoerd te hebben.

Vanaf 2025 zijn er plannen voor een totaal ander heffingssysteem op vermogen, voor de tussenliggende jaren werkt de regering nu aan een soort van tussenvorm met een aparte berekening voor spaargelden (een soort van Box 3b dus). Wordt het dan dus box hoppen nèt voor 31 december (aandelen enzo verkopen, geld naar sparen en op 02 januari alles weer terug naar de aandelen)? De calculerende burger kan aan de slag!

Een paar weken geleden dacht ik nog (even) dat Den Haag haar stevige financiële problemen ging oplossen door of bij te lenen of te bezuinigen, want in deze tijden de belastingen verhogen… Maar zie, ze doen het toch: de belastingen verhogen, of althans: de geplande belastingverlagingen gaan niet door. Heel erg dramatisch zijn verlagingen verhogingen nou ook weer niet, maar veel ondernemers die via Box 2 ondernemen (via een B.V. dus) zijn wel de Sjaak, net als overigens (maar dat is nog niet officieel) mensen met vermogen in Box 3, anders dan spaargeld.
Dat laatste (Box 2 ondernemers doppelt zur Kasse beten) is wel nieuw en ook een behoorlijke verrassing.
Haal het geld waar het zit (vrij naar Piketty) wordt dus het nieuwe motto, alleen heet dat in NL ‘de sterkste schouders’. Okay, dat kan – een politieke keuze is dat en daar heb ik (hier) nooit een mening over. Ondertussen zoemt het op mijn vakfora alweer van de ideeën en plannen om de schade te beperken.
Trouwens, over Piketty gesproken: die (c.s.) pleit voor een ‘register van belastingontwijkers‘, met als handvat & aanleiding nu de Russische miljardairs. Met dat soort registers hebben we in NL niet al te beste ervaringen de laatste tijd. Liedje!

Ferme plannen van onze overheid, geheel in het kader van onze hedendaagse ‘compensatiecultuur’: alle Box 3 benadeelden krijgen hun geld terug, het plan is in augustus (2022!) al. Zo, dat is snel, dat lijkt ……
En het mag wat kosten minder opbrengen: tussen de 2,4 en 26,5 miljard en de Tweede Kamer mag (deze keer) zelfs kiezen tussen twee scenario ‘s. Drie scenario ’s eigenlijk (of eigenlijk zelfs 4), maar die ene (alleen degenen die formeel bezwaar hebben gemaakt compenseren) willen ze niet, dat hebben ze daar al besloten en die andere (van 26,5 miljard) willen ze ook niet, te duur.
Het eerste scenario is het terugrekenen van alle Box3-belasting op spaargelden naar de echte rente-opbrengsten, het verschil terugbetalen en dat kost dus ongeveer 7 miljard (over 2017-2021 samen). Het tweede scenario is het eerste scenario plus het ook herrekenen van alle rendementen op alle andere bezittingen in Box3 en dat dan allemaal middelen, dit scenario kost ongeveer 11 miljard. Vreemd overigens, dat dat 2e scenario ‘duurder’ is: want dat betekent dat ook over de andere bezittingen in Box3 ’teveel’ belasting is geheven, toch (of snap ik het dan niet)?

Op de lange(re) termijn wil de regering naar een systeem waarin ieder belasting moet betalen over het echte rendement van het vermogen, vanaf 2025 zou dat zo moeten gaan werken. Zo ’n systeem hadden we overigens tot en met 2000 en dat is dus in 2001 afgeschaft en vervangen door het huidige Boxen-stelsel dat zich baseerde op het bezit en niet het rendement. Waarom gebeurde dat toen? Vooral omdat het erg lastig was om uit te voeren en er ook veel bezwaren tegen werden ingebracht ieder jaar. De oudjes onder ons kennen uit die tijd ook nog de rente- en dividendvrijstelling en vooral ook de ‘winstverdubbelaars’ en zelfs de ‘winstverdriedubbelaars’ (van Dexia, weet je nog?). Wat er zelfs toen niet was, gaat er nu wel komen: het belasten van waardestijgingen (onroerende zaken) en koersstijgingen (aandelen), een echte vermogensaanwasbelasting dus, naar Grieks model.
Om onze MinPres Rutte te citeren: “Lastenverzwaringen zijn onvermijdelijk“.

Kent U die term, schijnzelfstandigheid? Dat zijn dus mensen die heel erg (of bijna helemaal) lijken op werknemers, maar zich toch gedragen als ondernemer. Hun werkgever opdrachtgever bepaalt wat ze doen, hoe ze dat doen, wanneer ze dat doen en waar ze dat doen en bepaalt ook hoeveel ze daar voor krijgen. Denk aan pakketbezorgers, maaltijdrondbrengers, interimmers bij de overheid. Dat zijn vaak helemaal geen echte zelfstandig ondernemers, maar ze lijken er wel op en presenteren zich vaak ook als zodanig. Dat is dus ‘schijnzelfstandigheid’.
Is dat dan zo erg? Dat ligt er natuurlijk aan wat je politiek belangrijk vindt. Die ‘schijnzelfstandigen’ (in vorige eeuwen ook wel dagloners genoemd) kunnen zich in die positie helemaal happy voelen en wie zijn wij dan om daar iets van te vinden? Tegelijk wordt er natuurlijk ook stevig misbruik gemaakt van die positie, door de opdrachtgevers natuurlijk, maar ook door de schijnzelfstandigen zelf. Vaak (maar zeker niet altijd) gaat het ook om mensen die tegen minimale tarieven hard en veel werken en als er dan wat gebeurt (ziekte of ongeval bijvoorbeeld) aan de kant geschoven worden. Aan de andere kant: alles en iedereen van overheidswege verplicht onder een CAO schuiven is nou ook weer zo wat, dat lijkt dan toch weer heel erg op de socialistische heilstaat waarin iedereen (een soort van) ambtenaar was en dat was ook niet zo ’n succes.
Hoe het ook zij: dat hoeven we hier gelukkig niet op te lossen. De overheid worstelt al decennia (zo niet langer) met dit probleem. Het probleem op zich, maar ook met de wensen van diverse politieke stromingen. De Rekenkamer is maar (weer) eens op onderzoek uitgegaan en kwam afgelopen week met een rapport. De regering Rutte 4 heeft het tegengaan van schijnzelfstandigheid tot doel verheven en het rapport stelt onder andere vast: te weinig onderzoek en te weinig ambtenaren om hier iets mee aan te doen. Wordt het dan toch weer dit?

Al jaaaaren is er veel onvrede (bij de belastingbetalers dan dus) over de heffing van belasting over vermogen. Die onvrede zit natuurlijk vooral bij diegenen die hun geld op een onrendabele spaarrekening hadden en hebben staan, daar nauwelijks (of geen) rente op krijgen en er toch stevig op worden aangeslagen door de Belastingdienst. Eind 2021 kregen deze ontevredenen de behoorlijke wind in de zeilen door de uitspraak van de Hoge Raad, ik schreef daar hier al eerder over.
De regering gaat met ‘een oplossing’ komen daarvoor, maar ondertussen begint de wind uit heel andere hoeken te waaien: de regering zoekt naar mogelijkheden om meer (niet minder dus, meer!) geld uit de vermogens te halen.
Wind komt natuurlijk altijd ergens vandaan. In de natuur stroomt lucht van een hoge luchtdrukgebied naar een lage luchtdrukgebied, in de politiek van wensen en ideologieën naar de dagelijkse werkelijkheid. Het hoge luchtdrukgebied is de laatste jaren goed gevuld door Thomas Piketty en afgelopen week blies het Centraal Plan Bureau er ook een behoorlijk stuk luchtdruk bij. Kortom: er hangen veranderingen in de lucht voor mensen met een vermogen, behoorlijke veranderingen zelfs. De tijd van ‘Box 3 als de pretbox’ (dixit Gerrit Zalm) lijkt zijn langste tijd gehad te hebben. Ook Box 2 is inmiddels beeld gekomen als plek waar belasting gehaald kan worden.
Het grappige is dan weer wel dat er op fora op mijn vakgebied inmiddels druk nagedacht wordt over mogelijke oplossingen voor deze politieke plannen. Wordt vervolgd dus, de mensen met ‘echt’ (veel) geld redden zich wel weer. Liedje!