Er komt – tenminste volgens vele deskundigen – een (stevige?) economische crisis aan. Om met onze grote Nederlandse filosoof te spreken is dat ook logisch, want na de zeven vette jaren (nou ja, vet: Corona heeft het veel bedrijven erg moeilijk gemaakt natuurlijk) volgen logischerwijs de zeven magere jaren. Onze immer vooruitziende regering gaat dus in 2023 het MKB met diverse maatregelen stimuleren, tenminste: dat vinden ze zelf.

Als ik mijn kwartje in de collectebus mag doen vind ik het nogal tegenvallen allemaal. Er zullen zeker bedrijven zijn die van deze maatregelen meer financiële ruimte krijgen, maar daar staat voor zeker het kleinbedrijf dan tegenover de belastingverzwaringen (zoals vooral de snellere verlaging Zelfstandigenaftrek, de in het aangehaalde artikel genoemde verhoging van de autobelasting en het afschaffen van de middeling). Maar goed: een gegeven paard kijken we niet in de bek natuurlijk.
Tegelijk loopt de arbeidsproductiviteit terug, zo berekende het CBS en zijn bedrijven naarstig op zoek naar geld. En niet onbelangrijk ook in dit verband: vanaf 2025 wordt ineens de fiscaal redelijk profijtelijke IACK (Inkomens Afhankelijke Combinatie Korting) afgeschaft, dus kindjes krijgen wordt vanaf 2025 fiscaal veel minder profijtelijk, met die productiviteit gaat het dus de komende tijd vast niet veel beter.
Verwarrende tijden allemaal, zeker voor ons als ondernemers.

Uitbetalingen aan derden melden? Moet dat dan? Jazeker moet dat!!
De Belastingdienst heeft immers graag dat haar administratie van alle belastingplichtigen op orde is en daartoe heeft zij een onstilbare honger naar informatie, onder andere dus over wat mensen zoal ontvangen voor hun werk. Heel vroeger deden we dat met een zogenaamd IB47-formulier (‘het witte kaartje’) dat na invulling per postkoets naar de Belastingdienst werd vervoerd. Maar zoiets is natuurlijk niet meer van deze tijd, dus dat moet nu al een paar jaar via de digitale snelweg.
Vanaf het boekjaar 2022 heeft de belastingdienst de regels aangescherpt.
Ik vat het kort samen.
Wie zijn ‘derden’? Dat zijn geen mensen in loondienst e/o uitzend/payrollmedewerkers (die worden al uitgebreid aan de Belastingdienst, het UWV en soms een Bedrijfspensioenfonds gerapporteerd). Ingehuurde ondernemers zijn het ook niet (die moeten al dat meldwerk zelf doen). Blijft over: de rest. Betaal je als ondernemer dus iemand iets voor iets wat hij/zij voor je doet, dan moet dat gemeld worden!! Onder de link hierboven zie je wat er van je verwacht wordt! Voor de helderheid: dat MOET dus. Niet gedaan? Boete!
Advies dus: loop door je boekhouding 2022: zijn die mensen er? Melden! Kan ik ook voor je doen overigens.

Lang weggeweest, maar inmiddels weer terug in beeld: rente op spaargeld. De Rabo begint en gaat weer een beetje (0,25%) rente geven op je spaargeld. Maar het kan zelfs ook meer worden dus, wel 0,5%….! Rente, dat is lang geleden: een blog uit 2017 om je herinnering weer wat op te frissen.
Met de huidige inflatie (en belastingheffing over dat spaargeld trouwens ook) schiet 0,25% -noch 0,5%- natuurlijk niet echt op, maar alle kleine beetjes helpen nietwaar? En zoals onze voorouders ook allang wisten: een kinderhand is gauw gevuld.

Maar hoge of lage rente: we trekken ons er niet zo heel veel van aan, zo blijkt: het spaargeld van de huishoudens stijgt en niet zo ’n beetje ook: in 2021 steeg het gespaarde vermogen met zo ’n 32 miljard tot ongeveer € 362 miljard en dat is gemiddeld zo ’n € 46.300 per huishouden. Appeltje voor de dorst dus, waarschijnlijk. Toch? En 0,25% rente? Dat is dan voor het gemiddelde huishouden wel € 116 rente per jaar, of zelfs € 232 bij 0,5%. Toch een stedentripje naar (bijvoorbeeld) Lissabon….

Na de (nog steeds lopende) heftige debatten over verplichte verzekering tegen Arbeidsongeschiktheid voor ondernemers loopt nu het debat in Den Haag (in de rest van NL zie ik daar niet zoveel van) over de vraag of (kleine) ondernemers ook hun voorziening voor de oudedag moeten/kunnen onderbrengen bij een bestaand Bedrijfspensioenfonds. Dit hele debat zit vast aan het plan om de hele tweede pijler onder het NL-pensioenstelsel te hervormen.
De discussies over de hervorming van het pensioenstelsel lopen al heel lang en de verschillen van mening tussen de politieke stromingen zijn enorm groot. Een van de discussiepunten is of ondernemers verplicht worden te ‘sparen’ voor een oudedagsvoorziening. Dat verplichte aspect ziet de minister (Schouten) dus (nu) niet zitten. Dat wordt ook lastig omdat ondernemers vaak nu al ‘sparen’ in de derde pijler (privaatrechtelijke producten zoals banksparen, lijfrente), of zelf een spaarpotje in privé hebben: op de bank, in bitcoins, aandelen of in de vorm van (al dan niet verhuurde) huizen e.d.
Maar sparen via een Bedrijfspensioenfonds gaat dus straks mogelijk ook kunnen. Of ondernemers daar nou op zitten te wachten weet ik ook niet, maar hoe meer zielen…

Komt ‘ie weer: ‘de menselijke maat’, die is namelijk ook nogal afwezig in het boetebeleid van de Belastingdienst. Althans: dat zeggen ‘geluiden in de samenleving’ blijkbaar. En die hebben ook wel een beetje gelijk, die geluiden. Ooit zelf een boete gehad? Dan weet je precies wat er bedoeld wordt: dagje te laat met de aangifte en betaling van de Btw? Twee keer boete (een voor het te laat aangifte doen, een voor het te laat betalen – samen is dat toch minstens € 130). Idem bij de aangifte Loonheffing. De boetes bij de Vennootschapsbelasting zijn behoorlijk draconisch, die bij de Inkomstenbelasting ook (hoewel je daar nog wel een kans krijgt die boete nog te ontlopen door alsnog ….).
De grootste frustratie bij de belastingplichtigen is overigens vaak nog niet eens zozeer die boetes (hoewel…), maar het feit dat als de Belastingdienst zelf ergens (te) lang over doet er vaak nog niet eens een excuusje af kan, laat staan een negatieve boete of zoiets. Het is puur eenrichtingsverkeer.
Maar goed, de StasFin gaat er dus naar kijken naar aanleiding van een brief van D66 Tweede Kamerlid van Weyenberg. De StasFin gaat kijken naar (ik schreef het al) de menselijke maat, proportionaliteit, nuance en minder ‘automatisme’. Wij wachten de resultaten van het onderzoek vol vertrouwen af, toch?

Surprise, booooeeee! Een whopping 17,1% inflatie berekenden de EU-rekenaars voor september en NL. Zo! Een record, schreef alles en iedereen. Is dat ook zo? De NL-rekenmeesters (CBS) komen op wat andere cijfers, (met uitleg) maar die gaan wel dezelfde kant op. Maar dus: is het een record, hebben we goud gewonnen in september 2022? Het CBS berekent en publiceert de inflatie vanaf 1963 en als je die cijfers bekijkt (wel daar even zelf alle jaren aanvinken voor de totaallijst vanaf 1963): ja, record! Het vorige record stamt uit 1975: 10,2%.
Nou kun je nogal wat kanttekeningen plaatsen bij dit soort ‘harde’ cijfers, zo hard zijn die namelijk nou ook weer niet. De inflatie voor jou als privépersoon of ondernemer hangt immers nogal af van je (privé) bestedingsgedrag, resp. (zakelijk) kostenpatroon, maar dat het -al langer- (bijna) overal duurder wordt is wel zeker. Zakelijk zie ik op veel plaatsen kostenstijgingen bij de inkoop van diensten en grondstoffen, kostenstijgingen die ook niet altijd doorberekend (volledig) kunnen worden aan de klant. En dat is pijnlijk, want daar gaat je winstmarge….
And winter is coming.

Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt overigens dat de inflatie zich zal gaan stabiliseren in 2023. Of die verwachting uitkomt? Als ik dat eens wist. Het CPB zit er wel vaker naast met dit soort verwachtingen, check de verwachting uit augustus 2021 voor 2022: zo ’n 1,7%/1,9% inflatie verwachten ze toen nog. Kejjenagaan… En nee: ik neem zoiets het CPB niet echt kwalijk, ze doen daar ook hun (helaas wel teveel door de partijpolitiek beïnvloedde) best. Maar misschien moeten we dit soort toekomstverwachtingen wat minder voor waar aannemen! Daarnaast: al medio 2021 kwamen er steeds meer berichten van economen die dit zagen aankomen.

En als je de inflatie gehad hebt, krijg je ook nog eens te maken met de stijgende rente en die stijging is ook nogal fors. Kijk hier maar eens naar de ‘korte rente’ (de geldmarkt, voor leningen met een looptijd van minder dan 1 jaar). Op de kapitaalmarkt (leningen die langer dan een jaar lopen) gaat de lijn ook behoorlijk omhoog de laatste tijd. Aan de andere kant: de rente is dus ook wel eens (aanzienlijk) hoger geweest dan nu (trek de grafiek maar eens door naar de optie ‘alles’. En ohja, de spaarrente? Die is nog steeds zo plat als een dubbeltje….

Wat nu te doen? Heb ik een advies, een oplossing? De eerste vraag is natuurlijk: is er reden voor paniek en drastische maatregelen? Dat hangt erg van je persoonlijke en zakelijke situatie af natuurlijk. Dit is wel een goede aanleiding om weer eens heel kritisch naar je uitgaven en kosten te kijken, zo nodig zelfs met de stofkam (een jaartje boekhouding doorkijken kan erg informatief zijn). Kijk aan de andere kant ook (weer) eens goed naar je klanten: wat kun je daarvan verwachten? En tot slot: vergeet je concullega ’s niet! Die gaan misschien rare dingen doen nu, dus blijf vooral ook goed naar buiten kijken.

De regeringsplannen voor 2023 zijn nu op Prinsjesdag officieel en compleet geworden (de samenvatting is goed te verteren voor de financiële leek). Althans definitief: de Eerste en Tweede Kamer moeten er natuurlijk hun plasje nog over doen, maar dat gaat vast goed komen allemaal.
Ik vat het eens kort samen: Inkomsten 2023 € 366,4 miljard, uitgaven € 395 miljard. Tekort dus € 28,5 miljard. Dit soort duizelingwekkende bedragen zijn toch altijd lastig te bevatten, maar daar hebben we in mijn vak een hulpmiddeltje voor: amortiseren (in de betekenis van: kleiner maken). We leven binnenkort met zo ’n 17,75 miljoen mensen in NL. Per inwoner is het plan 2023 dus gemiddeld (en afgerond): inkomsten € 20.650, uitgaven € 22.250, tekort dus € 1.600. Kijk, dat is toch al wat makkelijker te bevatten. Voor een klassiek gemiddeld huishouden van 4 wordt dat dus € 82.600 bijdragen en € 89.000 terugkrijgen (in de vorm van voorzieningen, subsidies, toeslagen en uitkeringen). Het tekort van € 6.400 schuiven we door naar onze kinderen. Gemiddeld dus. Zoals mijn statistiekleraar zei: een gemiddeld mens bestaat in de echte wereld niet.

Interessant is natuurlijk ook wat de plannen voor de voorgaande jaren waren.
Voor 2022: inkomsten € 334 miljard, uitgaven € 353 miljard, tekort € 19 miljard.
Voor 2021: inkomsten € 293 miljard, uitgaven € 337 miljard, tekort € 44 miljard.
Met de inkomsten gaat het behoorlijk goed zo te zien: in 3 jaar € 73 miljard (+ 25%) erbij en met de uitgaven gaat het ook prima, in 3 jaar € 58 miljard (+17%) erbij.

Ik ga hier al die plannen niet volledig uit de doeken doen, dat hebben kranten, tv en websites als meer dan genoeg gedaan: eat your heart out daar. Wel is (erg) opvallend: die extra inkomsten komen voor een groot deel van twee groepen: ondernemers en mensen met een privévermogen (in Box 3). Voor ondernemers verandert er in 2023 kort samengevat dit en dat is nogal wat, dat zijn prijzige maatregelen. Waar dan dus voor 2023 nog eens bijkomen de stijgende energie- (en andere) kosten en voor sommigen het aflossen van de Coronaschulden. Wij als ondernemers worden dus ‘zur Kasse gebeten’. De kleine ondernemers zeker, de grotere ook via de verzwaring van de belastingen in Box 2 (deze meneer is daar niet blij mee).
Maar er is ook hulp onderweg: het energie-steunpakket voor ondernemers komt eraan, in november meer nieuws.
Wie echt van (veel) cijfertjes houdt: dit zijn de meeste percentages en bedragen voor 2023.
En dan ook dit nog…. En dit….. Sterkte allemaal!

Zoals de laatste jaren gebruikelijk zijn veel regeringsplannen voor het komende jaar alweer ‘gelekt’. Dan kunnen we er vast aan wennen en komt de klap minder hard aan, denk ik dan altijd maar. Maar hoe dan ook: voor wie het nieuws van de laatste dagen gemist heeft: hier alvast een selectie uit die plannen. Hier een andere. En hier een overzicht met de bekende ‘koopkrachtplaatjes’. Bewaren, die koopkrachtplaatjes en begin 2024 eens kijken wat daar van klopte (ik ben bang: niet veel).
Voor ondernemers wordt 2023 niet echt een vrolijk jaar, maar dat wisten we eigenlijk al wel en als daar dan nog een milde, dan wel zware economische crisis bijkomt….
Maar goed: what can you do? Nog maar even tot volgende week dinsdag afwachten hoe het hele verhaal in elkaar steekt, maar ik voorzie een taai en gedenkwaardig jaar en daar ben ik bepaald niet de enige in.

Voor-vorige week kwamen de eerste berichten al: het gaat economisch niet goed. Vorige week meer berichten daarover: de Rabo voorziet een recessie. Nog een voorbeeldje: -55% omzet, oei! En dan komen daar dit soort dingen ook nog eens bij, want wel leuk wat ze daar in Den Haag allemaal bedenken (met vast de beste bedoelingen ook), maar het moet allemaal wel kunnen natuurlijk en het zien daarvan zijn ze in Den Haag niet zo goed in.
De KvK ziet het allemaal overigens ook al gebeuren in haar augustus-trendrapport.

Maar afgezien van alle malheur van nu: dit zat er wel aan te komen natuurlijk, dat schreef ik hier al eerder. De 7 vette jaren (2015-2022) lijken voorbij en dan komen volgens Bijbelse profetieën de 7 magere jaren (2023-2030?). Een handleiding wat nu te doen als ondernemer heb ik ook niet en bovendien: dat verschilt natuurlijk ook enorm per ondernemer. Eén ding weet ik wel: het is tijd voor het maken van een analyse (de ouderwetse SWOT voldoet nog steeds prima) en een plan! En snel ook…..

Crises ja, dat is het meervoud van crisis dus. Ik ga ze hier allemaal maar niet meer opsommen, je zult het zelf vast ook wel weten en zo ’n opsomming is toch alleen maar slecht voor het humeur. Op papier zijn lijken ‘we’ rijk, althans diegenen die een eigen huis hebben (en/of pandjesbaas zijn, die ook). Tegelijk waarschuwt Klaas Knot (van de Nederlandsche Bank) ons dat aan de prijsstijgingen voorlopig nog geen einde komt en hij ziet ook veel andere ‘risicofactoren’. En wat betreft die prijsstijgingen heeft ‘ie gelijk: 13,6%, and rising.

Maarja, wat doen we eraan? Met ‘we’ bedoel ik dan ons als ondernemers. De kans is best groot dat al die crises een economische tot gevolg gaan krijgen, ook dat nog. Het vertrouwen van consumenten en ondernemers is laag en dat betekent vaak: hand op de beurs houden en geld sparen voor slechtere tijden. Voor zover er dan nog iets te sparen valt natuurlijk. Maak dus -als ondernemer- alvast een plan B!! And keep your powder (= money) dry!

Onze overheid zegt ons te hulp te gaan schieten met een ‘koopkrachtplan’ van bijna 16 miljard. Dat is lijkt een heleboel geld natuurlijk, maar per Nederlander is het gemiddeld nog geen € 1.000.
RTLNieuws weet al wat er in dat plan staat.
Eerst doet de regering een greep in de portemonnee van anderen: het minimumloon (rond de 425.000-450.000 mensen verdienen dat minimumloon overigens) gaat met 10% omhoog. En daarmee gaan dus ook de AOW-uitkeringen en (bijna) alle andere uitkeringen die aan dat minimumloon zijn gekoppeld met 10% omhoog (bruto!). Over die verhoging schreef ik hier al eerder een rekensommetje op. Wat ik daar uitrekende wordt in dit plan nu wel anders omdat de eerste belastingschijf wat lager wordt en de Toeslagen hoger, maar de betaler van dit alles blijven toch vooral de werkgevers, de overheid houdt er geld aan over! Net als aan de gestegen energieprijzen trouwens want bijna de helft van wat we betalen bestaat uit belastingen, dus ook (bijna) de helft van wat we nu meer betalen.
En verder zijn het dus vooral de ondernemers en mensen met een vermogen die ‘zur Kasse gebeten werden’ om het koopkrachtplan te betalen. Het bedrijfsleven is inmiddels witheet.
Het gaat een hete herfst en winter worden…..
Liedje!