Na een ruime 2 jaar (na het ‘Kerstarrest’ van de Hoge Raad van eind 2021) wachten we nog steeds op een definitieve regeling van dit best ingrijpende probleem (met ongeveer 2 miljoen betrokken belastingbetalers). Er komt langzamerhand wel wat licht in de tunnel, maar dat is hoogstens licht aan het begin van de tunnel – het eind van de tunnel is nog ver uit zicht.
Dat licht komt van het advies van de Advocaat Generaal (AG) van de Hoge Raad, de belangrijkste adviseur van die Hoge Raad. Kort samengevat: er mag alleen belasting geheven worden op het feitelijke behaalde rendement en niet op een theoretisch (forfaitair) rendement zoals dat sinds 2006 gebeurt. Dat is geen nieuws, dat wisten we allang. Van belang wordt dan natuurlijk wel de definitie van dat ‘werkelijke rendement’. Ontvangen rente op spaarrekeningen is duidelijk, dividend op aandelen: idem. Ontvangen huur (met aftrek van gemaakte kosten) op verhuurde panden: idem. Maar wat te doen met bijvoorbeeld koetsstijgingen van aandelen? Of waardevermeerderingen van verhuurde panden? Tweede huizen die alleen voor eigen gebruik zijn? En met waardeverminderingen, want dat kan natuurlijk ook! Nog even afwachten, het hele advies van de AG komt volgende week. Spannond!
We klagen er natuurlijk met z’n allen best veel over: de Belastingdienst. Omdat de belastingen in NL zo idioot hoog en ingewikkeld zijn, maar daar kan de Belastingdienst natuurlijk niets aan doen. Omdat de Belastingdienst niet altijd even netjes, tijdig of accuraat reageert, daar kan de Belastingdienst natuurlijk wel iets aan doen. Last but not least omdat we (nou ja, we – ze natuurlijk) uit onze nek kletsen. Ik noem twee voorbeelden van dat laatste uit de afgelopen week.
De Belastingdienst is te gretig met het opleggen van ambtshalve aanslagen en daardoor komen mensen soms onnodig in zware problemen. Voor wie het fenomeen niet kent: een ambtshalve aanslag (naheffing e/o navordering) krijg je als je niet op tijd e/o niet volgens de regels aangifte hebt gedaan. Zo ’n aanslag komt meestal ook met boetes en soms rente en reageer je daar niet tijdig op dan worden die aanslagen en boetes steeds hoger, zo ook bij het voorbeeld dat in het artikel wordt genoemd. En zeker: daardoor kan iemand snel in heel zwaar weer terecht komen. Maar mag ik een wezenlijk deel van de schuld daarvoor ook bij de betreffende mevrouw leggen? De hele lawine aan aanslagen was makkelijk te stoppen geweest als mevrouw haar zakelijke zaakjes goed op orde had gehad en niet was gaan doe-het-zelven. Toch? En hallo zeg, de overheid is toch geen hulp bij oversteken geworden?
Dan hebben we ook nog de gevolgen van de Coronacrisis: de overheid sprong bedrijven aan alle kanten te hulp, vaak via de Belastingdienst. Blijkbaar claimden nogal wat bedrijven teveel Coronasteun (dat kan, het was ook een onoverzichtelijke tijd) en dat teveel ontvangen geld moet terugbetaald worden. Dat terugbetalen blijkt dan ineens voor nogal wat bedrijven een groot probleem te zijn, ze doen het niet – of te weinig. Dus zou de Belastingdienst dat moeten invorderen via de eigen deurwaarders en die hebben ze niet (meer). Tja. Tweeënhalf miljard Euro weg, of beter: die is niet weg, die zit ergens weggestopt bij zo ’n 40.000 bedrijven/ondernemers. Dat is dus gemiddeld zo ’n € 62.500 per bedrijf, ondernemer. Zo! Soms snap ik dat wel, een deel krabbelt alles bij elkaar om in leven te blijven. Maar het is wel gênant voor die ondernemers die geen overheidssteun aanvroegen en het met hun pensioenpotjes, familie en vrienden opgelost hebben.
Twee voorbeelden die laten zien dat als de Belastingdienst echt maatwerk per belastingplichtige moet gaan maken we of een veel grotere Belastingdienst nodig hebben of veel simpelere en eenduidige belastingregels. Toch?
We leven in het digitale tijdperk, of op zijn minst aan het begin daarvan. Veel gaat al digitaal, maar verplicht is dat (nog) niet. In veel landen is dat al wel (min of meer, en deels) verplicht, in Nederland dus nog niet. Het gaat dan overigens nog niet eens zozeer om jouw relatie met je klanten of leveranciers (wat je daar doet mag je nog steeds zelf bepalen), het gaat erom of die info niet ook gelijk (CC en BCC) naar de overheid moet zodat die over je schouder kan meekijken wat je allemaal uitspookt. Bijzonder? Nee hoor, de overheid heeft steeds meer behoefte om overal in mee te kijken zodat ze er de ‘foute dingen’ uit kan filteren. Want criminaliteit enzo, je weet. Denk ook aan het UBO-register, of de UBD, to name a few. En dat moet allemaal ook weer gecontroleerd en vooral ook ‘gehandhaafd’ worden en dat probleem gooien ze dan (deels) ook over de schutting bij ons als intermediair, fiscaal dienstverlener. At your service!
Het wordt straks toch weer schrikken voor ons als gewone burgers: de overheid komt geld te kort en je weet vast al wel bij wie ze dat willen gaan ophalen. Tja. Ook gemeenten doen mee in dit proces. Wat op zich niet vreemd is: Den Haag gooit steeds meer taken over de schutting bij de gemeenten en die moeten dat natuurlijk ook ergens van betalen. Toch? Helaas staan gemeenten aan de andere kant nou ook weer niet bekend om hun efficiënte geldbeheer. Dubbel tja dus.
Maar goed, niet zeggen dat ik je niet gewaarschuwd heb. Als we toch bezig zijn met het besteden van geld, ik zag deze week een paar interessante berichten langskomen in dit verband zoals deze. ‘Buitenechtelijke kostenposten..’, geweldig. Zullen wij die ook eens gaan proberen op het aangiftebiljet Inkomstenbelasting? Of deze (tja, dat krijg je dan natuurlijk).
Zo, dat is nog eens een heftige kop boven een blog. Toch? Niet gelijk weglopen wegclicken! Ik probeer het uit te leggen. Sinds 2016 bestaat de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties), kabinet Rutte II dus nog, minister Asscher dus ook). Doel van die wet was om eindelijk duidelijkheid te verschaffen over de al decennia (eeuwen?) schurende kwestie wanneer een ingehuurd iemand (of bedrijf) wel of niet in loondienst moest. Een mooi streven natuurlijk, te mooi om waar te zijn zelfs. De invoering van die wet liep al snel vast in het gebruikelijke juridische moeras, om vervolgens helemaal te verzuipen tijdens het Coronatijdperk (vandaar: moratorium). Maar… het lijk is opgegraven en wordt momenteel gereanimeerd.
Je hebt als bedrijf(je) een probleem en je wilt dat oplossen door daar (al dan niet tijdelijk) iemand voor in te huren. Dat kan door die persoon in loondienst te nemen, dat kan door iemand via een uitzendbureau in te huren of te payrollen. Maar er zijn ook nogal wat kleine bedrijfjes (vaak eenpitters) die die klus voor je kunnen klaren, met een factuurtje achteraf. Wat is daar mis mee? Wat daar mis mee is, is dat de overheid daar iets van vindt. Want als wat die eenpitter doet ook door een werknemer gedaan zou kunnen worden, waarom is die eenpitter dan ook geen werknemer? Oftewel: is die eenpitter geen ‘schijnzelfstandige’? Kort samengevat is de gouden regel in dit soort situaties: iemand is werknemer, tenzij ‘ie dat niet is. De KvK heeft laatst weer eens geprobeerd deze kwestie uit te leggen. Iemand nodig om een gat in je rooster te vullen? Iemand om je website bij te werken? Iemand om even bij te springen achter de toonbank, om je computer up-to-date te brengen? Of je werkplaats of kantoor weer schoon te poetsen? Moet die iemand dan wel/niet in loondienst, that is the question! En denk vooral ook andersom: misschien ben jij wel niet degene die iemand inhuurt, misschien ben je wel degene die wordt ingehuurd! Same question, same answer.
Terwijl de chaos over de huidige Box 3-belasting bijna met de dag groter wordt, werkt het ministerie onverdroten voort aan de nieuwe belastingheffing op (rendementen op) het privévermogen die vanaf 2027 in moet gaan. De EU wenst hier geen forfaitaire belastingheffing (meer), dus het moet anders: belastingheffing op het behaalde rendement in plaats van op de waarde. Lang was het de vraag of onder dat rendement ook vermogenswinsten gerekend moeten worden, het antwoord op die vraag is inmiddels: ja!
Er zijn ook nog wat andere veranderingen in de nieuwe wet aangebracht, zoals het schrappen van de verliescompensatie naar het verleden (wat inderdaad behoorlijk ingewikkeld zou worden), verliezen meenemen naar de toekomst blijft wel. Bijzonder is ook: het belasten van vermogenswinsten op vreemde valuta-rekeningen (en dus ook die op cryptovaluta), dat gaat dan weer een complex verhaal worden voorzie ik nu al.
Goed nieuws: we gaan er allemaal weer op vooruit in 2024. Nou ja, bijna allemaal dan. En ook nou ja: als je alleen naar de inkomstenkant kijkt, zet je daar je uitgaven tegenover zou het wel eens heel anders kunnen zijn. En ook nou ja: volgens de berekeningen van het Nibud.
Want in die berekeningen vond ik nergens (maar misschien heb ik met mijn neus gekeken) hoe dat nou zit bij zelfstandig ondernemers. Ik schreef hier al eerder dat dat plaatje er wel eens heel wat minder florissant uit kan zien: er komen in 2024 nogal wat belastingverzwaringen aan. En dan lees ik over mijn woongemeenteook nog dit. Tja.
StasFin van Rij sprak afgelopen week ware woorden (vind ik): het nu geldende belastingsysteem (werkzaam sinds 2001) is aan vernieuwing toe. Dat vernieuwen gaat alleen minstens twee regeringsperioden, dus een jaar of acht, kosten. Blijkbaar wordt er al aan gewerkt, op het ministerie hebben ze al voor 163 miljard (ik herhaal: 163 miljard, dat is een ruime 33% van alle belastingopbrengsten in een jaar) aan regels gevonden die anders kunnen of moeten. Ik neem ook aan dat ze met die 163 miljard bedoelen dat de overheid dat nu ‘misloopt’.
In de toekomst moet het allemaal ‘eenvoudiger’ en ‘met minder uitzonderingen’ worden. Maarja: dit is Nederland hè, eenvoudiger en minder uitzonderingen? Dat gaat met alle belangengroepen, lobbyisten, politieke en ambtelijke hobbyisten en al dan niet wakkere gedragsveranderaars toch wat lastig worden. Wat zeg ik: lastig? Onmogelijk. Het zal misschien zo beginnen, maar binnen de kortste tijd zijn er weer vele redenen gevonden (‘zielig’, ‘oneerlijk’, ‘niet inclusief’, ‘ongelijk’, ‘slecht voor de concurrentiepositie’) om toch maar weer wat uitzonderingen te bedenken. Zie de vele pogingen om het eenvoudiger te maken van de afgelopen decennia, wat zeg ik: de afgelopen eeuwen. Ze moeten overigens wel opschieten met die veranderingen: voordat de generatie die nog in de computertaal Cobol kan schrijven definitief de laatste adem uitblaast. En ach: 163 miljard, dan vallen de komende bezuinigingen van 17 miljard best mee. Appeltje, eitje.
In de oude wereld kwamen we bij elkaar om te vergaderen, met een voorzitter en notulen. In de nieuwe wereld (vooral sinds Corona) is digitaal overleggen groot geworden. Probleem is dan wel: hoe zit het met de legitimiteit van de daar genomen besluiten? Zijn die even rechtsgeldig als de vergaderingen in de oude wereld?
Het zal ook eens niet zo zijn: daarvoor heeft de overheid nieuwe regels bedacht en opgeschreven in een wet. Of ‘wet’, het is nog een wetsvoorstel. Zo heel veel anders dan ‘vroeger’ is het allemaal nou ook weer niet, maar er zijn toch wel een paar nieuwigheden – zoals de regels voor het oproepen voor een vergadering. Ook hier geldt (net als in de oude wereld): niet aan de formaliteiten voldaan? Dan geen rechtsgeldige besluiten.
Ik zie het wel eens voorbijkomen: administratieve en fiscale doe-het-zelvers die ineens verrast worden door een naheffingsaanslag Btw. Wat is er dan vaak aan de hand? Die ondernemers hebben belastingschulden Btw op hun balans staan en die schulden kloppen niet, of sluiten niet, met de ingediende (suppletie-)aangiften.
Hoe komen die schulden daar dan? Dat heeft vele redenen, soms zelfs omdat die doe-het-zelvers hun balans niet kloppend krijgen (je weet wel: debet = credit en winstberekening II – de vermogensvergelijking – klopt niet) en het verschil maar onder het kopje ‘Btw’ wegschrijven. En/of het saldo Btw uit hun boekhoudpakket niet jaarlijks opschonen en jarenlang mee laten lopen. Voor de Belastingdienst is het dan simpel: wat niet gedekt is met aangiften wordt gewoon nageheven. Dus voor de doe-het-zelvers onder jullie: de balanspost Btw is geen prullenbak!
