Middeling: de nieuwe fiscale wortel?

Ken je die, van de wortel en de ezel? Ja toch, dan hoef ik ‘m ook niet uit te leggen. Afgelopen week was er ineens heel veel aandacht voor ‘middeling’, een fiscale regel die al op weg was naar het fiscale kerkhof omdat maar heel weinig mensen er meer iets aan hadden (lees dit blog, 2 jaar geleden ongeveer). Maar zie: afgelopen week blijkt die regel ineens weer springlevend, althans: zo lijkt. In het AD stond een ronkend artikel, gebaseerd op een onderzoek van de Knab-bank: we lopen met zijn allen honderden miljoenen mis!!!

Even een tussenstapje: wat is ‘middeling’?
We hebben in NL een progressief heffingssysteem voor onze inkomsten uit arbeid (en ook op vermogen trouwens, maar dat is weer een ander verhaal): hoe meer je verdient, hoe hoger het heffingspercentage wordt (zie bijvoorbeeld hier). Als je door of sterk wisselend inkomen (ondernemers kennen dat ;-)) en/of wisselende aftrekposten soms een heel hoog en soms een heel laag fiscaal jaarinkomen hebt betaal je dus in een jaar met een hoog inkomen progressief heel veel en in een jaar met een erg laag inkomen degressief heel weinig. Bij elkaar opgeteld kan het dan zijn dat als je niet zo ’n sterk wisselend jaarinkomen zou hebben gehad (dus ‘gewoon’ een stabiel inkomen) je bij dat stabiele inkomen veel minder belasting betaalt dan bij dat sterk wisselende inkomen. En daarvoor is middeling bedoeld: via die regel kun je het fiscale effect van dat sterk wisselende inkomen over een periode van 3 aaneengesloten jaren verzachten. Mensen met een vast en stabiel inkomen hebben dus meestal niets aan die middeling.

Je zou overigens denken dat de Belastingdienst dit voor ons allen regelt; zij hebben immers alle noodzakelijke informatie? Maar om de een of andere reden (die nog stamt uit de prehistorische automatiseringstijd, vandaar) moeten we dat zelf aanvragen (of aan laten aanvragen). Bijzonder is het ook om te lezen dat de Belastingdienst dus blijkbaar zelf weet dat er in 2018 zo ’n 350.000 mensen aanspraak konden maken op die regeling en maar zo ’n 15% dat dus ook deed. Briefje? Belletje?
Voor dat aanvragen moest je overigens tot vorig jaar nog uitgebreid cijferwerk meeleveren, sinds 2020 is een simpel briefje/verzoek voldoende (want de fiscus heeft de cijfers immers zelf nietwaar?).
Je kunt het overigens zelf even (laten) uitrekenen: BerekenHet heeft er een handig sheetje voor (met voorbeelden) en als je daar niet uitkomt: ik heb natuurlijk ook een programma dat dat uitrekent. Sterker nog: dat programma kijkt na iedere aangifte Inkomstenbelasting die ik voor klanten invul of er ook middelingsopbrengst in de cijfers zit (kost wat, maar dan heb je ook wat….). Tot nu toe dit jaar hier: twee klanten die middeling kunnen gebruiken. Totale fiscale ‘winst’ ongeveer € 1.200, samen. Mooi natuurlijk, maar honderden miljoenen???