Eén van de juridische steunpilaren onder overeenkomsten van opdrachtgevers met zelfstandige onderaannemers is de ‘vrije vervanging’. Als een ‘(onder-)aannemer’ zich vrijelijk kan laten vervangen door een andere ondernemer is er geen sprake van een arbeidsverhouding (dienstbetrekking) en dus (verplichte) loondienst, want geen schijnzelfstandigheid.
De Belastingdienst laat weten dat deze regel vanaf 2024 komt te vervallen, alleen vrije vervanging is dus niet meer voldoende om zelfstandigheid voldoende aannemelijk te maken.
Voor veel zelfstandige ondernemers zal deze verandering overigens weinig tot niets uitmaken, die zijn en blijven zelfstandig volgens de geldende normen. Anders wordt dat wellicht voor zelfstandigen die zich (vooral) op uurbasis verhuren in sectoren als onderwijs, gezondheidszorg en dergelijke (dus dienstverlening in het algemeen). Juist daar lijken de werkzaamheden en de omstandigheden waaronder gewerkt wordt vaak wel heel erg op die van al aanwezige werknemers en juist daar was die ‘vrije vervanging’ dan vaak de beschermende paraplu tegen fiscale en arbeidsrechtelijke risico ’s voor de opdrachtgever en de opdrachtnemer. Een meevaller is er ook: de Belastingdienst heeft in 2024 wel wat anders te doen dan op deze kwesties te controleren.
Maar bedenk wel: ze hebben wel een jaartje of 5 om dat alsnog te doen!